`Gelenekçi ve modernist yaklaşımlar Kur`an`ı araçsallaştırmaktadır`

Toplumsal Dayanışma Kültür Eğitim ve Sosyal Araştırmalar Derneği’nde  (TOKAD) bu hafta İslam ve Hayat sitesi editörü yazar Şükrü Hüseyinoğlu’nun konuşmacı olduğu “Kur’an’a Gelenekçi ve Modernist Yaklaşımlar” semineri vardı.

Hüseyinoğlu, gelenekçi ve modernist anlayışların Kur'an'ı kendisine tabi olunan bir hayat rehberi olmaktan çıkarıp araçsallaştırdığını belirterek, "Sıffın'da meşru halifeye karşı kılıçlarını çekmiş olan Muaviye tarafının yenileceğini anlayınca Kur'an sayfalarını mızraklara geçirip hakem hilesine başvurmasından sonra ilk Kur'an neslinin Kur'an'ı hayatın merkezine yerleştiren tutumu yerini büyük ölçüde, Kur'an'ı hizipsel ve siyasi maksatlarla araçsallaştıran yaklaşımlara bırakmaya başlamıştır. Bugün de modernist yaklaşımların yaptığı, tarihselcilik, evrenselcilik/tarihüstücülük gibi yaklaşımlarla Kur'an'ı hayat kitabı olmaktan çıkarıp moderniteye teslim olan ve onu Allah adına kutsayan bir araç konumuna indirgemektir. Kısacası gelenekçi anlayışlar da modernist yaklaşımlar da Kur'an'ı hayatı inşa eden hakim konumundan uzaklaştırıp araçsallaştırmaktadır" diye konuştu.  

Hz. Peygamber sonrası fetihlerle birlikte farklı kültürlerin Müslümanlar arasında yayıldığını hatırlatan Hüseyinoğlu, mistik kültürlerin etkisi sonucu, tevhid ve adaletin ikame edicisi olsun diye inzal olunan Kur’an’ın sosyal ve bireysel problemlere “şifa” olarak görülüp mesajları hayata hakim kılınacak yerde, yapraklarının ya da okunan ayetlerinin üflenmesinin veya harmanlandığı “su”ların şifa olarak kabul edildiğini söyledi. 

Rivayetlerin Kur’an süzgecinden geçirilmeden değerlendirilmesi sonucu Allah’ın ayetlerinin tarihsel rivayetlere kurban edildiğini, geleneksel donukluğun bunu sorgulayamadığını belirten Hüseyinoğlu, önceleri Kur’an mealine karşı çıkan geleneksel çevrelerin bugün Kur’an meali dağıttıklarını ancak bu çevrelerin açıklama ve dipnotlarla Kur’an’ın mesajını örttüklerini örneklerle ifade etti.

Bugün geleneksel İslam anlayışını sürdürenlerden bazılarının yaptıklarıyla inandıklarının farklı olduğunu, örneğin kandil gecelerinin dinde olmadığını söyleyen birçok ilahiyatçı ya da diyanetçinin egemenlerin arzularına uygun olduğu için bu ritüelleri kutsamaya devam ettiklerini dile getiren Şükrü Hüseyinoğlu, geleneksel anlayışların egemen güçlerin çıkarına kullanıldığını söyledi.

Modernist yaklaşımlar olan tarihselcilik ve tarihüstücülüğün de tıpkı gelenekçi yaklaşımlar gibi Kur'an'ı işlevsizleştirdiğini kaydeden Hüseyinoğlu, tarihsel köklerinden hareketle bu yaklaşımlara Türkiye ve dünyadan örnekler verdi. Hüseyinoğlu, Kur’an’a yönelişin bu anlayışlarla saptırılmaya çalışıldığını söyledi.

Tarihselci anlayışın Kur'an'ı tarihsel şartlara mahkum ederek keyfi yorumlara kapı açtığını, modernite ile uyumlu  bir din anlayışı hedeflediğini, tarihüstücü iddiaların ise "sadece Kur’an" diyerek Allah Rasulü'nin fiili örnekliği yok saydığını, tek/temel kaynak tartışmasında “tek” kaynak tercihiyle büyük bir açmaza düştüğünü belirten Şükrü Hüseyinoğlu, bu problemin de “mealci” sonuçlar doğurduğunu sözlerine ekledi.  

Gelenekçi ve modernist yaklaşımların birçok noktada kesiştiğini vurgulayan Hüseyinoğlu, Kur’an’ın takva sahipleri için kendini açan, yol gösteren bir kitap olduğunu hatırlatarak konuşmasını tamamladı.

Şükrü Hüseyinoğlu'nun konuşmasının ardından Dr. Fethi Şikaki'nin şehadet yıldönümü dolayısıyla kısa bir konuşma yapıldı. "Filistin halkıyla aramızdaki İslam bağı, Tokat ile Filistin arasındaki mesafeyi ortadan kaldırmaktadır. İnanıyoruz ki, burada İslami bir dirilişin gerçekleştirilmesi için verdiğimiz emekler, meydanlarda yaptığımız eylemler, attığımız sloganlar Filistin İntifadası'nda taş atan çocuklara ulaşmaktadır. Başörtüsüne özgürlük için verdiğimiz mücadele, Kudüs'e özgürlük mücadelesiyle kardeştir. Bu sebeple Filistin, burada yürüttüğümüz mücadeleden bağımsız bir mesele değildir. Bilindiği gibi bugün Filistin İslami diriliş ve direniş hareketinin öncülerinden Dr. Fethi Şikaki'nin şehadet yıldönümüdür. Siyonist katiller tarafından şehit edilen Dr. Fethi Şikaki, İslami mücadelesindeki şahitliğini şehitlikle tamamlamıştır. Fakat mücadele devam etmektedir ve edecektir. Dualarımızda başta Filistinli olmak üzere direnen tüm kardeşlerimiz eksik etmeyelim. Rabb'imiz bizi özgür bir gelecek ve özgür Kudüs’te buluştursun. Amin."

TOKAD seminerleri Cuma günü saat 19:00’daki müzakereli “Muhafazakârlık” ve Pazar günü saat 12:00’deki “Kalem Suresi Okuması”yla devam edecek.