Ailesi konuştu: Enver`in reddi, imani

Enver Bey`in askerliği reddederken inancını öne sürmesinin altında, başka bir insanın canını almamak mı yatıyordu? Onu `TSK`nın neferi` olmayı reddedişe götüren, dilini sertleştiren, mesela Bilecik`te annesinin, eşinin ablalarının başı kapalı diye nizamiyeye alınmaması mı oldu?

Ahmet Aydemir (Babası): Bu iki konu birbirinin tamamlayıcısıdır. Ayrıca demişti ki, "Şu anda silahlı askerin kimi, neyi vurduğu belli mi? Komutan vur dedi miydi, aklını da, vicdanını da, her şeyini de bir yana atıyorsun. İyi midir, kötü müdür, bundan dolayı Allah`ın karşısında hesaba çekilecek miyim?" Savcı beye de bunları söyledi. Türban meselesinden bahsetmedi bile.

Silahsız askerlik yapar mıydı?

Kader Aydemir (Eşi): Hayır, askerlik süresi kadar kamu hizmetinde çalışırım ama TSK`nın neferi olmam, dedi. O da kimliğini, bireysel özgürlüklerini tanıdıkları ölçüde…

Vicdani ret açıklamasında "TSK seçkinlerinin laik değerlere dayanarak dini inançlarıma karşı hasmane duygular beslediğini, bu yüzden laik bir ülkede askerlik yapmayacağımı beyan ederim" cümlesi var. Şunu anlamak istiyorum. Eşi olarak Türkiye`de siz kamusal alanda inandığınız biçimde yaşayabilseydiniz, Enver Bey dini inançlarına karşı hasmane bir duygu hissetmeseydi, ama yine de başka bir insanı öldürme ihtimali olan askerlik mecburi olsaydı, aynı tavrı gösterir miydi?

Kader Aydemir: Ama bu dedikleriniz için askeriyenin değişmesi gerekli. Askeriyenin kendine çizdiği bir tarz var. Bu tarzda hiyerarşi var, militarizm var, biz bunların hepsine karşıyız. Biz Allah`ın eğitiminden geçmişiz, peygamberin, sahabelerin hayatlarını okurken, Kur`an`ı okurken kendimize bir kimlik belirtmişiz. TSK bu kimliği tamamen yok ediyor. Size mal gibi davranılıyor, sorgulama hakkınız yok. Yapmadığınızda insanlığa yakışmayacak cezalar alıyorsunuz. Bunlar tamamen bizim duruşumuza aykırı. Bu yüzden bu uzlaşı pek sağlanamaz.

Daha önce tamamen şiddete karşı olduğu için askerlik yapmayı reddedenler oldu. Ya da bir çatışmalı bölgede Kürt kardeşini öldürmeyi reddedenler…

Kader Aydemir: Aslında bu gerekçe hepsini karşılıyor, çünkü İslam`da kardeşin kardeşi öldürmesi yasaktır. Habil`le Kabil kıssasında da görüyoruz bunu. Gideceksin askere, Kürt kardeşlerinle savaşacaksın. Niye, bir kötülüklerini görmüş müsün? Hayır, yaratılan bir savaş var. Bunu sorgulamak gerekir. Bunu sorguladığınızda da artık bir er olamazsınız. Evet, şiddet insanlığa yakışmayacak bir durumdur. Ancak belki bir savunma metodu olarak savaş olabilir. Savaş Karşıtları`ndan arkadaşlarla görüştüğünde Enver "Ben sizden ayrılıyorum, siz asla savaşmam diyorsunuz. Ben öyle değilim, kaçınılmaz olduğunda savaşırım" demişti.

Yani cihat fikri uzak gelmiyor kendisine?

Kader Aydemir: Öyle de diyebilirsiniz ama onun da koşullarının oluşması lazım. Cihat için olduğunda da sorgulanır. Öyle kolay değil.

Ahmet Aydemir: Cihat bile sorgulanırken bu mu sorgulanmayacak?

Kader Aydemir: Birçok İslami ülke var, bunun adına birileri cihat dediğinde bakalım cihat olacak mı? Bir tane İslam vardır ama bugün Türkiye`de de, bütün dünyada da birden fazla İslam var. Bunun da sebebi İslam`ın içini boşaltıp sahiplenmeleri. Kimse Kur`an`dan öğrendiği İslam`ı yaşamıyor. O yüzden onun cihat dediğine belki ben cihat demem. Ben zaten cihat olarak almıyorum, müdafaa söz konusu olduğunda oluşacak savaş şartlarından bahsediyorum.

TSK İSLAMİ KAVRAMLARI KULLLANIYOR

Bir yandan bu olayın duyulmasında antimilitarist bir kitlenin, anarşistlerin, solcuların payı büyük. Dışarıda olsa eşinizin fikir ayrılığı yaşayacağı insanlar bunlar…

Ahmet Aydemir: Hedeflerinde ortaklık vardır, o kadar.

Kader Aydemir: İnsanların bazı şeyleri sorgulamaya başladığını görmek güzel. Yalnız olmadığının kanıtı gibi geliyor bana. Bir taraftan da internetten yorumları okuyorum. Diyorlar ki, `İslamcıları özgünlüğe davet ediyorum`. Bir kere kavramlara baktığınızda her şey İslam`la beraber çıkmıştır. Mesela devrim… Devrimi bugün sosyalistler kullanıyor olabilir, ama bir şeyi yıkıp tamamen izlerini silip yerine yenisini koymak İslam`a ait bir şeydir. `La ilahe illallah` bir devrim sözcüğüdür aslında. Şehitlik de İslam kavramıdır; Mehmetçik, peygamber ocağı… İşte TSK bunları kullanarak halkı sömürmektedir, kendi değerleriyle vurmaktadır. Şehit olduğunda anasının başörtüsüne bakmadan gidip öpüyor, ama aynı anne evladı ölmeden ziyarete gittiğinde başörtüsünü kelebek şeklinde bağlamasını istiyorlar.

Ret beyanında bir laiklik vurgusu var. Laikliğin bugün algılanış biçimiyle mi sorun var, yoksa kendisiyle mi?

Kader Aydemir: Laik bir ülkede yaşamak istemiyorsan, çek git derler adama. Zaten laiklerle birlikte yaşıyoruz. Ama laik bir ülkeysen niye bu İslami kavramları kullanıyorsun o zaman? Laiklik hakkıyla yaşansa da problem yaşarız ama en azından mertçe yaşarız. Şimdi benim laik olmam düşünülemez, din benim hayatım çünkü.

Eşinizin ocak sonuna ertelenen davası nasıl sonuçlanacak sizce?

Kader Aydemir: Çürük raporu verip bırakacaklar diye düşünüyorum. Çünkü insanlar sahiplendi olayı.

(Röportaj: Pınar Öğünç / Radikal İki)