Moro`nun geleceği için referanduma gidiliyor

Filipinler Hükümeti, ülkedeki en büyük Müslüman grupla, işgal altındaki Moro'nun geleceğini tayin için 6 ay içerisinde bir referandum yapılması üzerinde anlaştı.

Reuters’e konuşan Filipinler Başkanı Macapagal Arroya’nın barış danışmanı Hermogenes Esperon, “Anavatan toprakları (Moro) üzerindeki anlaşmanın imzalanmasının ardından 6 ay içerisinde plebisit (halk oylaması) yapmak için söz verdik” dedi.

Hükümet ve Moro İslam Özgürlüğü Cephesi (MILF), Çarşamba günü güneydeki Müslümanlar (Moro) için bir anavatan anlaşmasına vardıklarını açıkladı. Malezya’daki bir günlük toplantının ardından konuşan MILF baş temsilcisi Muhakir İkbal, “Moro'daki tüm sorunlarda uzlaşma sağladık” diye konuştu. İkbal şöyle devam etti: “Sorunu sonlandırmak için politik formül görüşmelerine başladığımız bir sonraki etapta gerçek uğraşı verilecek. Artık resmi görüşmelere geri dönebiliriz”.

Filipin Hükümeti ve MILF arasındaki görüşmeler, güneyde önerilen anavatanın sınırları ve kaynakları noktasında tıkanmıştı. MILF, ülkedeki en zengin kaynaklara sahip 3 adadan biri olan, işgal altındaki, Mindano’ya hakim olmak için uzun süredir savaşıyor. 1960’ların sonlarında başlayan çatışmalarda 120 binden fazla insan hayatını kaybetti.

Filipin Hükümeti, Müslüman anavatanın bölgede üretilen maden, petrol ve balıktan da yüzde 75 vergi alacağını açıkladı. “Malezya’da varılan anlaşmaya göre hükümet Müslümanlara daha fazla politik, sosyal ve ekonomik güç verecektir” diyen Esperon, hükümet ve MILF’in 24 Temmuz’da Malezya’da bir araya gelerek anlaşmaya son halini vereceğini ve anavatan anlaşmasının resmi imza tarihini kararlaştıracağını açıkladı.

Anlaşmanın anayasaya uygun olduğunu söyleyen Esperon sözlerini şöyle sürdürdü: “Nihai çözümle ilgili görüşmeler devam edecek. Eğer ihtiyaç duyulursa yapılan anlaşma için anayasada düzenleme yapacağız”.

Anayasaya göre, kaynakların araştırılması, kullanımı ve işlenmesi devletin “tam kontrolü altında” olması gerekiyor. Esperon, “Görülüyor ki bir federal devlet kuruyoruz ancak bu anayasamızda olmayan bir şey” dedi.

Ancak uzmanlar Müslümanların kendi geleceklerini tayin etme hakkı gibi bazı temel konuların hala çözülmediğine dikkat çekiyor. Notre Dame Üniversitesi Otonomi ve İdare Enstitüsü Başkanı Benedicto Bacani Reuters’e yaptığı açıklamada “Kesinlikle olumlu bir gelişme ve barış sürecine büyük bir ivme sağlayacak. Ancak çözüm bekleyen birçok konu var. Bu hükümetle ben nihai anlaşmaya varılabileceğini düşünmüyorum” şeklinde konuştu.

Müslümanlar Filipin nüfusunun yüzde 8’ini oluşturuyor. İslam bölgeye Hıristiyanlıktan 200 yıl önce 13’ncü yüzyılda geldi. İslam’ın doğum yeri Mindanao’da 5 milyon Müslüman yaşıyor. (İslam ve Hayat / Timeturk)