Salgın döneminde aile ve eş olmak

Hasan Avcı/Dünya Bizim

1994 yapımı “Bir Adam Hakkında” filminde, yalnız yaşayan, ikili ilişkilerden çabuk sıkılan bir karakteri canlandıran Hugh Grant’ın, film içinde bu yalnızlığına temel sığınağı olan “her insan bir adadır” düşüncesi üzerinden film işlenir. Hafif narsistik kokular alırız film kahramanından ilk başlarda, fakat film ilerledikçe şunu görürüz baş kahramanımız aslında duygusal ilişkiyi deneyimlememiştir; sorumluluk almamış veya sorunlardan kaçarak ilişkilerini bitirmeyi tercih etmiştir. Tam da modern zaman evlilik hikayelerine uygun bir film aslında.

Modern dünyada sıklıkla bu fikirle karşı karşıyayız. Hele ki “Evde kal günleri”nde teknolojinin getirdiği yenilikler insanın bir ötekine olan ihtiyacını giderek azaltan söylemleri de beraberinde getirmektedir. İnsanoğlunun varoluşsal temel ihtiyaçlarından birinin de bir ötekine ihtiyaç olduğu kanaatindeyim. “İnsan kendini başka insanda tanır.” sözüne atfen de insanoğlu var olduğunu anlayabilmesi için başka birine ihtiyaç duyar. Dost, arkadaş, eş veya çocuk o ötekilerle anlamlı hikayeler var olur hayatımızda. Fakat ötekine ihtiyacın doğurduğu ilişkiler beraberinde sorumluluk da getirir. Hep alan konumunda bir sevgi veya hep fedakârlık kanalında bir ilişki sağlıksız sonuçlar doğurabilir. Bu sürecin en temel sorunlardan biri evde birlikte geçirilen zaman sonrasında ilişkilerde yaşanan kırılmalar ve tartışmalar. Hepinizin bildiği bir haberdir Çin’deki karantina sonrası boşanma oranlarında ciddi bir artış olduğu haberi. Durum ülkemizde nasıl olacak ilerleyen günlerde göreceğiz, fakat bu süreç bize ilişkileri onarmak adına büyük bir fırsat getirebilir. Bunun yanında krizler daha derinleşerek şiddete ve boşanmalara varan durumlar da olabilir.

Çalışma hayatını, evdeki sorunlardan kaçmak için işkolikliğe vardıran, evde geçirilen kısıtlı süreyi yemek ve rutin işlerle vakit geçiren çiftler şimdilerde daha çok zamanı birlikte geçirmeye başlayınca işin rengi biraz daha değişmeye başladı çünkü ev bir yaşam alanı ve işler paylaşılmadığında, roller ve görevler dengeli dağıtılmadığında maalesef evde huzursuzluk olması muhtemel olabiliyor.

Ne yapılmalı?

Tom Hanks’in eşini kaybettiği bir babayı oynadığı filmde, radyo programında eşinin ölümünün kendisindeki etkilerini anlatırken psikiyatr şu soruyu sorar:

• Eşinizi sizin için özel kılan neydi?

Cevabı şöyledir:

• Milyonlarca küçük şey vardı. Bu küçük şeyler bir araya gelince birbirinizin olduğunu anlıyordunuz.

Evliliği, çift olmayı özel kılan şey nedir diye sorsanız hepimizin farklı cevapları olabilir. Her ilişki kendi içinde özel anlar barındırır. İlk tanışma, ilk buluşma, ilk çocuk ve bunun gibi. Aslında hepsi bir öykünün minik parçalarıdır. Bu minik parçalar milyonları oluşturur. Fakat bazen bu minik ve anlamlı parçalar yerini fırtınalı günlere bırakabilir. Kavgalar, anlaşmazlıklar ilişkide bu güzel parçaları görmemize engel olur çünkü hâkim hikayemiz öfkedir, anlaşılmamaktır veya kırılmaktır. Onun getirmiş olduğu söylemler ilişkide hüküm sürmeye başlar. Fakat arka plana baktığımızda yemeği beğenilmediği için kırılan bir eş görebiliriz veya eleştiriye hassas olan bir erkeğin anlık öfkesi ilişkiyi açmaza sürükleyebilir. Bu tartışma anlarında sadece o anlık duygularınızla hareket edebilirsiniz; karşılıklı bağırmalar, tartışmalar yaşanabilir. Burada yapılabilecek en güzel şey belki de gri bulutların güzel hikayeleri kapatmasına engel olmaktır.

Bazen insanlar içsel olarak kötü hisler hissederler ve bu duyguyu atacak bir kişi ararlar. Bir çöp kovası gibi düşünebilirsiniz bunu. Maksat içindeki o kötü duyguyu çöp kutusuna atıp rahatlamaktır. Bu duyguyu atacak en yakın kaynak eşler veya çocuklar olur. Gereksiz bir konuda laf atabilir, yemeğinizi beğenmeyebilir, çocuğunuzla olan ilişkinize müdahale ederek bir tartışma çıkartabilir ve bu sürecin sonunda siz kendinizi çok kötü hissedersiniz; çünkü karşı taraf bu duygusunu size satmıştır artık. Kendisi hiçbir şey olmamış gibi davranabilir ve gayet rahat bir şekilde işine koyulur. Bu bizim çift ilişkilerinde en sık karşımıza çıkan sorunlardan biridir. Bu süreç içerisinde çok kaygılı olan bir eş, içindeki huzursuzluğu atacak biri olarak size yönelebilir veya siz içinizdeki kötü duyguyu atacak biri olarak ona yüklenebilirsiniz. Burada sakinliği sağlayabilir, duygularınızı fark edebilirseniz hem kendinize hem karşı tarafa rahatlık sağlarsınız.

İyi bir kavga kültürü geliştirmek

“Evde kal günlerinde yoğun iş yükü ile bunalan anneler, ev işlerinde sorumluluk almayan erkekler sorunun bir diğer kaynağı olabilir. Sorumluluk paylaşımı, eşlerin birbirine destek olması süreci daha kolay kılacaktır.

En iyi ilişkilerde bile kavga vardır ve bu hiç de kötüye işaret değildir. Tam tersine: Asla kavga etmeyen çiftlerde tutku ve yakınlık olup olmadığı sorulur. Bu süreçte önemli olan iyi bir kavga kültürü geliştirmek olabilir. Özellikle evde kalma saatlerinin arttığı bu dönemde kavga ve kriz anlarında eşler:

- Kavgayı mümkün olduğunca hızlı şekilde keserek ayrı odalara çekilebilir.

- İçsel bir mesafe koyarak kendini sağlıklı bir şekilde değerlendirip neyi doğru neyi yanlış yaptığınızı değerlendirebilirsiniz.

- Bu değerlendirmelerden sonra yeniden, tarafsız bir şekilde eşinize yaklaşabilirsiniz. İlk adımı atanın karşı taraf olmasını beklerseniz bu uzun sürebilir.

- Mümkün olduğu kadar kavga sonrasında sakin ve iyi niyetli bir şekilde eşinizle olmaya gayret gösterin. Kavganın içeriğindeki hataları değil, iyi niyeti görmeye çalışabilirsiniz.[1]

Son olarak hepimiz insanız, bazen paylaşmaya, bazen çalışmaya, bazen kendimizle baş başa kalmaya ihtiyacımız olabilir. Her an her şeyi birlikte yapmak veya evde birbirine hiç vakit ayırmadan ayrı bireyler olarak takılmak da ilişkiyi yıpratan en temel konulardan biridir. Arada kendinize vakit ayırarak, arada birlikte iş yaparak ve kendi bireysel sorumluluklarınız için ayrı bir zaman yaratarak bu süreci daha sağlıklı şekilde geçirebilirsiniz. Eşinizin işini kolaylaştırmanız size daha sağlıklı bir ilişkinin kapısını açacaktır.