Bebeğimiz ve Anne Sütü
Öncelikle bilinmesi gereken en önemli şey, çocuğumuzun mutlaka ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslenmesidir. 6. aydan sonra ise, azar azar yiyebileceği ek gıdalarla beslenmeye devam edilmelidir.
Fatma Gülbahar MAĞAT / Haksöz Haber
Anne sütü, yaratıcının (Allah’ın) bebeklerimiz için takdir ettiği en güzel, faydaları saymakla bitirilemeyecek kadar çok olan ve eşdeğerine en yakın olanını dahi hala tıbbın keşfedemediği emsalsiz nimetidir.
Yıllar yılı bebeklerimizin ne kadar emzirilmesi gerektiği, emzirmenin ne kadar gerekli ve faydalı olduğu tartışıla gelmiş ve çeşitli yorumlara neden olmuştur. Tüm dünyadaki çocuk doktorları ilk 6 ay sadece anne sütü önermektedirler. Peki sonrasında ne zamana kadar emzirilmeli bir bebek? Dünya Sağlık Örgütü “2 yaşına kadar emzirin” derken bir çok çocuk doktoru 1 yaşına kadar diyor. Almanya´da ise “ilk 6 ay sadece anne sütü daha sonra yavaş yavaş sütten kesilmelidir çocuk. Eğer anne devam etmek istiyorsa sütünde zararlı madde olup olmadığını kontrol ettirmelidir” diyor doktorlar. Bizim çocuk doktorumuz da 6 ay dan sonra “Artık sütten kesip kati besine ağırlık verebilirsin, bundan sonra anne sütünün pek bir faydası yok” diyorlardı, özellikle üç beş sene öncesine kadar. (Bilakis, anne sütü, ilk aylardan, bebeğin sütten kesileceği güne kadar formunu kaybetmediği, sadece büyüyen çocuğa oranla, miktarı yetersiz geldiğinden ek gıda gerekliliği ifade edilmektedir.)
Her ne kadar bazı hekimlerin, farklı niyet ve düşüncelerle ailelere daha hastaneden çıkmadan çeşitli firmalara ait formül mamaların (hazır mama) kullanılmasını tavsiye ediyor olsalar da, son yıllarda sağlık bakanlığının yoğun çalışmaları ve dünya tıbbının araştırmalar sonucu anne sütünün faydalarının pek çok olduğunu ilan etmesi vs gibi nedenlerden dolayı, anne sütünün önemi daha çok kavranmaya başlanmış ve annelerin çocuklarını emzirmeleri konusunda destek ve bilgiler üzerine yoğunlaşmaya başlanmıştır.
Anne sütü o kadar önemsenmektedir ki, annelerin bilgi ve ilgilerini arttırmak için hemen her hastanenin girişlerinde, koridorlarında, sağlık hizmetleri araçlarında (ambulans, resmi araçları vs) ve illerin bazı yerlerinde bilgi içeren panoları asılmakta ve yayınlanmaktadır.
Anne sütü, özünde ise, bebeğinin ne kadar emzirileceği konusunda anne-babanın ortak karar vereceği bir konu olup, çocuğunun sıhhatini düşünen herkesin, emzirmenin faydası olduğu konusunda hem fikir olması gerekmektedir.
Öncelikle bilinmesi gereken en önemli şey, çocuğumuzun mutlaka ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslenmesidir. 6. aydan sonra ise, azar azar yiyebileceği ek gıdalarla beslenmeye devam edilmelidir. Hayatımızın her anında baş vurduğumuz, onun çizgisi dahilinde sınırlarımızı belirlediğimiz/belirlemeye çalıştığımız Kur’an-ı Kerim’de yüce Allah, anne sütü konusunda şöyle buyurmaktadır:
“Emzirmeyi tamamlamak isteyenler için anneler çocuklarını iki tam yıl emzirirler. Onların (annelerin) yiyeceği, giyeceği bilinen (örf)e uygun olarak, çocuk kendisinin olana (babaya) aittir. Kimseye güç yetireceğinin dışında (yük ve sorumluluk) teklifedilmez. Anne, çocuğu, çocuk kendisinin olan baba da çocuğu dolayısıyla zarara uğratılmasın; mirasçı üzerinde (ki sorumluluk ve görev) de bunun gibidir. Eğer (anne ve baba) aralarında rıza ile ve danışarak (çocuğu iki yıl tamamlanmadan) sütten ayırmayı isterlerse, ikisi için de (bu hususta) bir güçlük yoktur. Ve eğer çocuklarınızı (bir süt anneye) emzirtmek isterseniz, vereceğinizi örfe uygun olarak ödedikten sonra size bir sorumluluk yoktur. Allah'tan korkup-sakının ve bilin ki, Allah yaptıklarınızı görendir." (2:233)
Anne sütünün araştırılmış pek çok faydaları olduğunu söylemiştik. İşte bebeğinizi emzirmeniz için 41 neden:
BEBEĞİNİZİ EMZİRMENİZ İÇİN 40 NEDEN
1- Avrupa topluluğu, ABD ve Türkiye çocuk sağlığı çevreleri, anne sütünü öneriyor. İlk 6 ay sadece anne sütü, sonrasında 2 yaşına kadar anne sütü+ ek gıda verilmeli.
2- Emzirme, anne ve bebek arasındaki sevgi bağını ve yakınlaşmayı arttırır. Emzirme esnasında salgılanan oksidoksan hormonu, rahim kasılmalarını arttırarak, doğum sonrası kanamayı azaltır, rahmin küçülüp eski haline dönmesini sağlar, enfeksiyonlara karşı korur ve anne-bebek arasındaki sevgiyi arttırır.
3- Anne sütü, bebekler için en iyi besindir. Doğadaki hiçbir besin maddesi, anne sütünde va rolan enzimlere denk değildir. Anne sütündekiler, özel olarak sadece kendisinde vardır. Bilim adamları benzerlerini keşfedebilmişse de, anne sütünün aynı özelliklerine sahip enzimler bulamamışlardır. Sindirimi koyladır, protein, yağ ve karbonhidrat üçlüsünü, çok özel oranlarda barındırır.
4- Emzirme, annenin meme kanseri riskini azaltır. Bebek emdikçe süt kanalları ve kaslar çalışır. Kist ve kitle oluşumuna engel olur
5- Anne sütü, bebeğinizin IQ seviyesini 8 puan arttırır. Emen çocuk daha sosyal, daha zeki, daha çabuk anlama yeteneğine sahiptir. Ayrıca, annenin yediği tüm besinlerden tatmış olduğundan, sebze ve meyvelerde, daha az seçici olur. Emerken tattığı gıdaları, büyüdükçe daha az sorun çıkararak yer
6- Anne sütü, bebeğin sindirimi için koruyucudur. Bebekler, bağırsaklarında mekonyum denen katran gibi maddeyle doğarlar. Kolostrum (ilk günler gelen süt), bu maddenin atılmasını sağlar. Hücre ölümlerinin önlenmesini, ince ve kalın bağırsak iltihabına yakalanma riskini azaltır.
7- Anne sütü, hastalıklara karşı bağışıklık içermekte, bebeğin bağışıklık sisteminin gelişmesine yardımcı olmaktadır. Hazır veya inek sütünden yapılan mamalar, bu işlevi görmezler. Anne sütü alan bebekler daha az hastalanır, daha az ishal olur, daha az dışkılarlar.
8- Emzirme, doğum sonrası annenin rahminin (uterus) küçülmesine yardımcı olur
9- Emzirmek, doğum sonrası annenin kilo vermesine yardımcı olur. Çünkü, emziren kadınlar, fazladan günde 500 kalori harcamaktadır.
10- Anne sütüyle beslememe, bebeğin (gençlerde görülen ensüline bağımlı) 1. tip diabete(şeker hastalığı) yakalanma riskini arttırır. Emzirmek, annenin ensüline olan ihtiyacını azaltır.
11- Erken süt, erken doğan bebekler için özel olarak yaratılmıştır. Erken doğum yapan kadınlar tarafından üretilen süt, normal zamanda doğum yapanlarınkinden farklıdır. Erken doğduğu için, gelişimi hızlandıracak ve gelişmeyi sağlayacak niteliktedir.
12- Emzirme, rahim (uterus) içini örten tabakanın (endometrium) iltihaplanmasını önler. Emzirme, annenin rahim ve yumurtalık kanserine yakalanma riskini azaltır.
13- Anne sütü dışında beslemek, bebeğin alerji ve orta kulak iltihabı olma riskini arttırır.
14- Anne sütü, bebeğin astıma yakalanma riskini azaltır. Emdikçe solunum yolları genişler, ileride (6 yaş ve üzeri)nefes darlığı çekmez, solunum yolu enfeksiyonlarına karşı korunur.
15- Emzirme, bebeği bakterilerin neden olduğu menenjit hastalığına karşı korur.
16- Anne sütü almayan bebeklerin, çocukluk nenfomları (lenf bezleri hastalıkları) geçirme riski yüksektir. Emdikçe lenf bezleri çalışır ve hastalıklara karşı dirençli olur.
17- Emzirme, çocuklarda görülen romatoid artrit (nedeni bilinmeyen ve çevresel küçük eklemlerde görülen iltihaplanma) ihtimalini azaltır.
18- Emzirme, çocuğun Hodgkins (lenf kanseri) hastalığına yakalanma riskini azaltır.
19- Emzirme, bebeği görme bozukluklarına karşı korur. Çünkü, emzirme, bebeğin ilk 24 aylık A vitamini ihtiyacını karşılar.
20- Emzirme, annenin ileride osteoporoz (kemik erimesi) riskini azaltır.
21- Hazır mama veya inek sütüyle beslenen bebeklerde, ileride obesite (aşırı şişmanlık) riski yüksektir.
22- Emzirilen bebeklerin beslenme esnasında kalp ve akciğer hastalığına yakalanma riski azdır. Çünkü, emerken oksijen alımı fazladır. Biberonla beslenme ise, oksijen alımını azaltır.
23- Anne sütü, hemofilus b. Virüsüne karşı karoma sağlar.
24- Anne sütü, yaralar için doğal bir antibiyotiktir ve ağrı gidericidir. Anne sütü, endorfin içerir. Bu nedenledir ki, canı yanıp ağlayan bebekler, emmeye başladığı an susarlar.
25- Emzirme, yapılan aşıların etkinliğini arttırır. Aşının daha iyi tutmasını ve iyi sonuç vermesini sağlar. Aşıdan sonra çocuğunuzu emzirmek, sizin ve bebeğiniz için faydalı olacaktır.
26- Emzirme, doğal bir gebelik önleyicidir. Ancak bebeğiniz 6 aydan küçük ve daha adet görmeye başlamadıysanız geçerlidir.
27- Anne sütü, her zaman bebeğinizin yiyebileceği sıcaklıkta, taze ve kolay elde edilebilirdir. Bayatlamaz.
28- Anne sütü, hem bebek, hem de anne için doğal sakinleştiricidir. “Sakinleştirici damla” içeren kimyasal üretir. Bundan dolayıdır ki, ağlayan, huzsuzlanan bebekler, emdiği zaman susarlar ve rahatlarlar.
29- Ezirilen bebekler daha sağlıklı olurlar. Ekonomiktir, daha az doktor parası ödersiniz
30- Anne sütü, hasta bebek için mükemmel bir gıdadır. Sindirimi kolay olduğu için, bebek daha az yorulur ve diğer gıdalara oranla daha iyi yer.
31- Anne sütü, bebek ve anne için daha fazla uyku demektir. Geceleri uyanan bebek, hemen emmeye başladığından, annenin ve kendisinin uykusu bozulmaz, emerken dahi uykuya geçtiğinden, anne de rahatça uykusuna devam edebilir.
32- Anne sütü hijyeniktir. Bakteri ve mikrop içermez.
33- Emzirme, düzgün diş ve çene yapısı sağlar. Emen çocuk, gıdayı alabilmek için, biberona oranla daha fazla enerji tükettiği için, çene kasları gelişir ve sağlıklı dişler çıkarır.
34- Emen çocuklar, daha az egzema olurlar.
35- Emzirilen bebeklerde daha az mide ve bağırsak çıktısı (kusma) olur.
36- Emen çocuklarda kasık fıtığı olma riski daha azdır. Ayrıca, testis gelişimini sağlayan gonadotropin salgılayan hormon içerir.
37- Emzirilen bebekler, daha az idrar yolu enfeksiyonu geçirir.
38- Emzirme, anneyi kansızlığa (demir anemisi) karşı korur. Emzirilen bebekler harika kokarlar. Dışarıdan ek gıdayla beslenen çocukların terleri ve dışkıları koktuğu için, onların bebek kokuları çabuk geçer.
39- Emen bebeklerin ciltleri daha güzel olur.
40- Anne sütü, beyin gelişimini oluşturmak ve kademeli olarak fiziksel büyümeyi geliştirmek için yaratılmıştır. (Melik DUYAR: Hafıza ve Beyin Eğitmeni & Dr. Serdar Oral, S.Bakanlığı yayınları)
BEBEĞİNİZ VE KENDİNİZ İÇİN, ANNE SÜTÜNÜ TERCİH EDİN