Çin İslam Cemiyeti`nden Çin`e `Uygur` tepkisi

Çin Komünist Partisi (ÇKP) bünyesinde faaliyet gösteren Çin İslam Cemiyeti’nin Tungan (Müslüman Çinli, Hui) asıllı Başkan Yardımcısı Ma Vin Yun, Çin Devlet Başkanı Xi Jin Ping’e Çin yönetiminin Uygur Özerk Bölgesi’nde yürüttüğü İslam dinine yönelik politikasının Çin anayasası ve yasalarnaa aykırı olduğunu ifade ettiği belirtildi.  

Çin’in Facebook’u sayılan WeXin isimli sosyal medya portalında yer alan habere göre Pekin’de sürmekte olan Çin Komünist Partisi Siyasi Danışma Komitesi toplantısında Çin Devlet Başkanı Xi Jing Ping Çin ile İslam Cemiyeti Başkan Yardımcısı Ma Vin Yun arasında ilginç bir diyalog gerçekleşti. Sözü edilen konuşmalar şu şekilde:

Xi Jing Ping: Hükümetimizin Doğu Türkistan’daki dini inançlara karşı politikasını nasıl buluyorsunuz?

Ma Vin Yun: Özerk bölge yönetiminin bölgede uyguladığı dini inançlara karşı politikası Çin Anayasasına tamamen aykırıdır. 

Xi Jing Ping: Bu konuyu biraz daha açar mısınız ?

Ma Vin Yun: Çin anayasasında Çin vatandaşlarının inanç özgürlüğüne sahip olduğu yazılı. Yani İslam dinine inanan ve bu inanca göre yaşamak isteyen bir Müslüman Çin vatandaşının özgürce bu hakkını kullanabilmesi lazım. Çin’de Komünist Partisi üyesi memurların rüşvet ve yolsuzluk yapmadıkları için para ile ödüllendirilmesi gibi, Müslümanların da namaz kılması, oruç tutması ve kadınların dinimizin emirlerine uygun olarak tesettürlü giyinmesi gerekir. Bunlar İslam dininin temel hükümleridir. Ancak, Doğu Türkistan’da anayasa ve yasalara aykırı olarak yürütülmekte olan uygulamalar, milletlerin barış içinde yaşamasına, birlik ve beraberliğe ve milliyetler arasındaki barışa büyük zarar vermekte. Bu yanlış uygulamalar merkezi hükümet için de problemler oluşturuyor. Sosyal gerginliklere ve olaylara yol açıyor. Biz Müslümanlar dinimizin emirleri gereği barışçıyız ve barışı severiz. Biz başkalarının da bizim değerlerimize saygı göstermelerini bekleriz. Müslümanlar olarak bizler, ülkemizin birlik ve beraberliğine ve istikrarına katkı sağlamak isteriz.

Xi Cing Ping: Ben sizin bu konudaki görüş ve şikayetlerinizi bizzat ve öncelikli olarak tetkik ettireceğim. Kimlerin milletlerin birlik ve beraberliğine zarar verdiğini en kısa zamanda ortaya çıkaracağım.

Öte yandan Çin’in resmi Tengritağ sitesinde yer alan bir habere göre; Pekin’de Komünist Partisi Halk Danışma Konseyi toplantısına katılan sözde “Özerk Bölge” Kadınlar Cemiyeti başkanı ve Halk Kurultayı Vekili Hasiyet Ali, 6 Mart günü katıldığı komisyon toplantısında söz aldı. Ali, konuşmasında çalışan kadınların 90 gün olan doğum izinlerinin en az bir yıla çıkarılmasını teklif etti. Kadın vekil, ayrıca cinsel ayırımcılığı ortadan kaldırmak için doğum yapan kadınların eşlerine de en az 40 gün doğum izni verilmesini taslak olarak komisyona sundu. Teklifin komisyonda hararetli tartışmalara yol açtığı belirtildi.

Yılda bir kez toplanarak ÇKP Merkez Komitesi kararlarını otomatik olarak onaylamaktan başka pratikte hiçbir yetki ve etkisi olmayan göstermelik halk kurultayında; Müslüman ve Uygur vekillerin Doğu Türkistan’daki uygulamalardan şikayet etmeleri ve bunu en üst düzeyde gündeme getirmeleri ilgi çekici bulunuyor. Ayrıca, devlet sırrı olan ve çalışmalarına sansür uygulanan halk kurultayındaki çalışmaların Çin’in resmi sitelerinde ilk kez açıklanması küçük ve cılız de olsa atılmış olumlu bir adım olarak kabul ediliyor.

(Dünya Bülteni)