Dünya Kupası`nın teneke yüzü: Favelalar

Kupanın başlamasından aylar önce patlak veren protestolar hala devam ediyor. 100’den fazla şehirde bir milyona yakın Brezilyalı sokağa döküldü, polisin biber gazı ve plastik mermi ile müdahalesi sırasında bir genç hayatını kaybetti. Protestoların kalbinde ise favelalar var. Brezilya’nın teneke mahalleleri.

İsyanın nedeni, ülkedeki yoksulluğa rağmen 11 milyar dolarlık kaynağın inşaatlara ve FIFA’ya harcanması, binlerce kişinin Dünya Kupası ve 2016 Olimpiyatları inşaatları nedeniyle yapılan yıkımlardan dolayı evsiz kalması.

170 BİN KİŞİ EVSİZ KALDI

Arslan ve Asker'in belirttiğine göre yaklaşık 170 bin kişinin hazırlıklar nedeniyle evsiz kaldığı tahmin ediliyor. Ve isyan eden yoksullar, favelalardan çıkıp protestolara katılıyor. “Dünya Kupası’na değil, hastane ve okula ihtiyacımız var” diyorlar.

İşte Arslan ve Asker'in Brezilya'nın öteki yüzüyle ilgili izlenimleri: Favelalar ise Brezilya Dünya Kupası’nın görünmeyen, saklanan, yokmuş gibi davranılan yüzü. Buralarda yaşam zor ve suç üzerine kurulu. Favelalar Brezilya’da ipin ucunu kaçırıp büyük bir devlet meselesine dönüştü. Bağımsızlıklarını ilan eden büyük bir örgütlenmeyle Brezilya’nın baş belası diyebiliriz onlara.

SUÇ MERKEZLERİ

Şehrin göbeğinde, yoksulluğun, yokluğun ve suçun merkezi favelalar. Gecekondu demek yeterli değil. Türkiye’deki gecekondular ve arazileri zamanla değerlenip, yerlerini dev gökdelenlere, sitelere bırakıyorlar. Ama Brezilya’da favelalar asla değişmiyor. O teneke evler, uyuşturucu kaçakçılığının, gaspın kısacası suçun merkezi olarak varlıklarını devam ettiriyorlar.

ÇETELERİN KONTROLÜNDE

Sadece Rio De Janerio kentinde irili ufaklı 700’den fazla favela var. Bu favelalar çeteler tarafından kontrol ediliyor. Favelada oturan fakir halk barınabilmek için çoğu zaman bu çetelere haraç ödemek zorunda. Kimi zaman da bu çeteler halka hizmet için para topluyor.

2010 yılında Brezilya’da 40 bin 974 cinayet işlenmiş. Birleşmiş Milletler verilerine göre bu rakamın anlami şu: - Brezilya’da her 100 bin kişiden 6.9’ u cinayete kurban gidiyor.

Cinayet sayısı en yüksek ülke 41 bin 726 kişiyle Hindistan. Hindistan, Brezilya’nın tam 6 katı daha büyük bir nüfusa sahip. Brezilya’nın 6.9’luk ortalamasi orada 3.4’e düşüyor. Fransa’da bu oranın 0.9 olduğunu ifade edersek favelanın nasıl bir suç merkezi olduğunu daha iyi anlatmış oluruz. Bu cinayetlerin çözülme oranı ise yüzde 5. ABD’de bu oran yüzde 65. İngiltere’de ise yüzde 90. 

SİSTEM FAKİRLİK VE SUÇ ÜZERİNE KURULU

Buralarda sistem fakirlik üzerine kurulmuş. Büyük kentlere göç işsiz ve yoksul kesimin yaşadığı bu tür alanlari yaratmış. 80’lerden sonra da suç bu bölgelere hakim olmuş. Brezilya’da geniş arazilerde üretilen uyuşturucu, kente göç ile birlikte kent dışından, kent içine taşınmış. Bu da suç örgütleri için yeni yaşam alanlarının yani favelaların yeniden yapılanmasına yol açmış.

Bu semtlerde yaşayabilmek için öncelikle o faveladaki örgütten izin almak gerekiyor. Bu iznin sonunda 3-4 bin real (yine yaklaşik 3-4 bin TL) vererek 40 metrekare civarında bir teneke eve sahip olabilirsiniz. Ancak suç örgüt liderleri için favelaların çekirdeğindeki bir evin aylık kirasi 15 bin reale kadar çıkabiliyor. Favelanın dışında bir evin aylık kirasi ise 200-300 real arası