Laik Türkiye Cumhuriyeti anayasası değişiklinde sıra referandumda

Anayasa değişiklik teklifinin Meclis Genel Kurulu'ndaki ikinci tur görüşmeleri, 12. maddeyle yeniden başladı. Oturumda 12 - 18 arası maddeleri görüşüp oylayan Genel Kurul, ardından teklifin tümünü de 339 oyla kabul etti.

Böylece Meclis'ten Anayasa değişikliği teklifinin halk oylamasına gönderilmesi kararı çıktı. Referandumun en geç 16 Nisan 2017'de yapılması öngörülüyor.

Anayasa değişikliğine ilişkin kanunun 23-24 Ocak günlerinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayına sunulması planlanırken, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın kanunu onaylamak için kendisine tanınan 15 günlük yasal süreyi kullanmasına göre, halk oylamasının tarihi kesin olarak belirlenecek.

Teklifin halk oylamasında kabul edilmiş sayılması için de kullanılan geçerli oyların yarısından bir fazlasının "evet" olması gerekecek.

Yıldırım: En doğru kararı millet verecek

Başbakan Yıldırım, kararın ardından kürsüye çıkarak teşekkür konuşması yaptı.

Halk oylamasının sonucunda teklifin geçeceğine inandığını belirten Yıldırım, "Hiç şüpheniz olmasın, millet en doğru kararı verecektir. Millet her şeyin en doğrusunu bilendir" dedi.

Yıldırım, tüm Meclis çalışanlarına ve milletvekillerine teşekkür etti.

Cuma akşamı geçen maddeler

12. maddeye 342 evet, 138 hayır oyunun yanı sıra 2'şer boş ve geçersiz oy da kullanıldı. Teklifin 12. maddesi, "olağanüstü hâl yönetimi" başlığı altında, cumhurbaşkanın olağanüstü hâl ilânını düzenliyor.

13. madde de 343 evet oyuyla kabul edildi. 136 kişi ret oyu verirken; 3 oy boş, 2 oy da geçersiz kullanıldı. Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemelerin kurulamayacağını düzenleyen 13. madde, ancak savaş halinde, askerlerin görevleriyle ilgili işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemelerin kurulabilmesini hükme bağlıyor.

342 evet oyuyla kabul edilen 14. madde, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun adını, Hakimler ve Savcılar Kurulu olarak değiştiriyor. 139 kişinin ret oyu verdiği, 3'er kişinin de boş ve geçersiz oy kullandığı madde, aynı zamanda üye seçimini de düzenliyor.

Son olarak TBMM Genel Kurulunda, anayasa değişikliği teklifinin, bütçe ve kesinhesapla ilgili 15. maddesi görüşüldü. Maddenin oylamasında 342 evet, 141 ret oyu kullanıldı.

15. maddeye göre, kamu idareleri ve kamu iktisadi teşebbüsleri dışındaki kamu tüzel kişilerinin harcamaları yıllık bütçelerle yapılacak. Merkezi yönetim bütçesiyle verilen ödenek, harcanabilecek tutarın sınırını gösterecek. Harcanabilecek tutarın Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile aşılabileceğine dair bütçe kanununa hüküm konulamayacak. 

Teklifin 16. maddesi 342 kabul, 141 ret oyu aldı. Bu madde, Bakanlar Kurulu'nu kaldırıyor. "Sıkıyönetim", "Askeri Yargıtay", "Askeri Yüksek İdare Mahkemesi", "tasarı", "kanun hükmünde kararname" ibareleri de çıkarılacak. 

17. madde 341 kabul, 139 ret oyu aldı. Bu maddeye göre, TBMM'nin bir sonraki seçimi ve cumhurbaşkanı seçimi, 3 Kasım 2019 tarihinde yapılacak.

Son madde 343 evet oyuyla kabul edildi. 142 ret oyu geldi. 18. madde, teklifteki maddelerin hangi tarihte yürürlüğe gireceğini düzenliyor.

Teklifin tamamına dair oylama başladı.

Perşembe günü ne kabul edildi?

İkinci tur görüşmeleri gergin geçiyor. Perşembe günü Bağımsız Milletvekili Aylin Nazlıaka'nın teklife tepki olarak kendisini kürsüye kelepçelemesinin ardından çıkan kavga nedeniyle dört madde daha kabul edilebildi.

Perşembe günü kabul edilen maddelere göre, "cumhurbaşkanının görev ve yetkilerine" ilişkin maddede değişiklik yapılıyor ve cumhurbaşkanına "devlet başkanı" sıfatı getiriliyor.

Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atayacak ve görevlerine son verecek. Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilecek.

Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek.

Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilecek. 

Kaynak: AA, Al Jazeera