Yasin AYDOĞAN
BAŞARILI OLMAK
"Benim başarım ancak Allah'ın yardımı iledir. Yalnız O'na dayandım ve O'na döneceğim." (Hud 88)
Arapçada tevfik kelimesiyle ifade edilir başarı. Yani Allah'ın yardım ederek başarıya ulaştırması anlamına gelir. Bu manada tesadüf yoktur, tevafuk vardır. Ancak bir yaprağın bile izni olmadan kımıldayamayacağı rabbimizin muvafık kılmasıyla elde edilir tevfik-başarı.
Her birimiz hayatta başarılı olmak için çabalıyor çırpınıyoruz. Başarmak için katlanmadığımız sıkıntı kalmıyor çoğu zaman. Hiç kimse başarısız olmak için yaşamaz-yaşamıyor. Tabii burada başarı kavramına nasıl bir anlam yüklediğimiz çok önem arzediyor.
Nedir başarı?
Başarı derken ne anlıyoruz?
Ama en önemli soru şu olsa gerek Oluşun sahibi, her şeyi yoktan var eden rabbimiz başarıdan ne anlamamızı murad eyliyor?
Vahy başarıyı nasıl tanımlıyor?
İlahi öğreti (vahy) bu konuda neler beyan ediyor?
İman etmiş bir kimse için kesin olan husus şudur: Mü'min, kavramlara vahy eksenli anlam yükler.. Eğer kavramlara vahyden kopuk-uzak anlamlar yüklersek asla isabet edemeyiz. Dünyevi planda başarı olarak görülen, insanların başarı olarak tesmiye ettiği durumlar da gerçekte vahy perspektifinden bakıldığında pekala başarısızlık olarak görülebilir-değerlendirilebilir.
Bu manada kar-zarar, kazanç-kayıp, iyi-kötü, güzel çirkin, doğru-yanlış gibi hayatımızı çok yakından-pratik olarak ilgilendiren kavramlar var. Ve biz bu kavramlara göre hayatımızı şekillendirip bu kavramlar muvacehesinde bir tarz belirliyoruz.
Allahın kar dediği kar, zarar dediği zarardır. Kazanç dediği kazanç, kayıp dediği kayıptır. İyi dediği iyi, kötü dediği kötüdür. İlaahir.
Yani rabbimizin sözüdür doğru olan. Ve biz bu söze bağlı kalırsak, o sözü doğru ve belirleyici kabul edersek ancak isabet etmiş oluruz.
Bu manada başarı derken vahye müstenid bir başarı anlayışına sahip olmamız şarttır.
Vahyden kopuk-uzak bir yerden baktığımızda faizi, haksız kazancı çok rahat olarak kar diye isimlendirebilir, bunu bir kazanç olarak telakki edebiliriz. Çünkü faiz karşılıksız almaktır. Ve eğer siz karşılıksız almışsanız mutlaka birilerinin canını yakmış, birilerine zarar vermişsiniz demektir. Buna kar-kazanç denirmi?Ancak vahyden soyutlanmış bir akılla bu böyledir, böyle görünebilir. Ama vahy buna zararın, kayıbın ta kendisi olarak bakmamızı ister. Müslüman bir akıl bunu asla kar-kazanç dairesi içine sokmaz-sokamaz.
Yine vahy dışı bir akılla yaklaştığımızda cinsel hürriyet pekala dünyevi açıdan, nefsaniyet açısından son derece haz veren, insanı tahrik eden bir fiil olarak görülebilir. Ama vahy nazarında son derece olumsuz bir fiil ve yok eden, ifsad eden, zararları anlatılamayacak kadar çok olan bir haram fiildir.
Okulu başarıyla bitirdiniz, diplomayı aldınız, hatta okulun birincisi oldunuz. Takdir aldınız. Akademik kariyer yaptınız. Mesleğinizde başarılısınız, alanınızda çok ilerlediniz, parmakla gösterilen bir insan oldunuz, yükselişiniz-başarınız her geçen gün artarak sürüyor. İnsanlar gıpta ediyorlar konumunuza, durumunuza. İç geçiriyorlar ününüze, mevkinize.
Ya da beş parasız, züğürt biriydiniz avare gezerdiniz, gün geldi çalıştınız, gecenizi gündüze katıp ter döküp emek sarfettiniz ve sınırsız imkanlara sahip oldunuz çok zenginleştiniz, ekonomik açıdan muazzam bir başarı kaydettiniz. Bindiğinize, yediğinize, giydiğinize, çevrenize bakanlar ahh! ne başarılı adam diyorlar.
Çıplak gözle bakınca insanlar-toplum nezdinde son derece başarılısınız.
Lakin sizi muvafık kılana, tevfik verene, başarınızı yaratana-Allah'a muvafakatiniz yoksa bu başarımıdır?
O'nun hükümlerine-emirlerine-direktiflerine-yasalarına muvafakat etmiyorsanız bunun adını başarı koymak doğru olurmu?
Asla! Bu sadece kendimizi kandırmak olur.
Yani nereden baktığımız çok önemli. Daha çok sayabiliriz, örneklendirebiliriz.
Rabbimizin haram kıldığı tüm eylemler-fiiller için aynı esastan bakabiliriz.
Helal olan iyi-karlı-kazançlı-güzel-doğru, haram olan kötü-zararlı-kayıplı-çirkin-yanlıştır.
Başarı helal olanda, vahyin insana sunduğu öğretiye kulak vererek ortaya konan bir hayat tarzındadır.
Başarmak için önce Allah'a bağlanmayı başarmalıyız.
Tevfik için Allah'a muvafakatin gerekliliğini mutlaka bilmeliyiz.
Allah'a bağlanmadan başarıyı elde etmek muhal.
Gerçek başarı-tevfik Allah'ın "başardın" dediğidir ki bu da O'na kayıtsız şartsız muvafakatle elde edilen bir şeydir.