Yüksel YILMAZ
KADR GECESİ
Resulullah’ın vahiy ile haberdar olduğu/edildiği bu gece neden bu kadar önemlidir? Bu geceyi önemli kılan şey/şeyler nelerdir? Allah bu gece hakkında bilgi vermek için başlı başına bir sure neden indirmiştir? Bin aydan kasıt nedir? Ruh nedir? Selamet nedir? Tüm bu soruların cevapları surenin içerisinde barınmaktadır. Şimdi bu sorulara cevap bulmaya çalışacağız. İnşaAllah.
Öncelikle bu gece “O” indirilmiştir. Bu “O” nedir? Bu soruya doğru bir cevap vermek için “O” zamirinin nitelediği şeyi bulmamız gerekmektedir. Bir önce Alâk suresine döndüğümüzde inzal olabilecek bir ifade bulamıyoruz. Ama okuması emredilen veya ilk inzal edilen ayetler olması nedeniyle Kur’an diyebiliriz. Ya da kesin bilgi olmasa da nüzul sırasında Kadr suresinden önce inen ayetlerde geçen şey de olabilir. Nüzul ile ilgili çalışmalara baktığımızda Kadr suresinde önce indiği ihtimal dâhilinde olan Hicr suresinin ilk ayetlerinde veya son ayetlerinde geçen Kur’an ifadesi olabilir. Bir diğer işarette inzal/indirilen ifadesinin peygamberlere indirilen kitaplar için kullanışmış olmasıdır. “O” kitabı(Kur’anı, Tevratı, İncili) biz indirdik. O zaman “O” zamirinin Kur’an’ı ifade etmesi en doğru niteleme olacaktır.
Onu(Kur’anı) biz indirdik. Ne zaman? Kadr gecesinde indirdik. Kadr gecesi nedir? Bu soruyu peygamberin de soracağını bilen rabbimiz “Kadr gecesinin ne olduğunu idrak edebilir misin/edemezsin.” diyerek cevaplamakta ve o gece ile ilgili bize bazı bilgiler vererek geceyi bize anlatmaktadır.
Öncelikle; peygambere idrak edemeyeceğini çünkü bu geceye şahit olmadığını yani aklen, ruhen, duyu organları ile bu gecenin gerçekleşmesine şahit olmadığından/olamadığından bu gece ile tam bir bilgiye/ilme sahip olamayacağı belirtilmektedir. Bu yüzden bizler bu gece ile ilgili rabbimizin bildirdikleri harici şeylere itibar etmemiz lazımdır çünkü idrakimiz dışında bir bilgiyi ancak o bize bildirir/bize bildirdikleridir.
İkinci olarak; bu gece bin aydan daha hayırlıdır. Zamansal bir kelime olan gece yine zamansal bir kelime olan ay ile karşılaştırılmakta ve bir ay değil bin ay olarak nitelendirilerek karşılaşmanın ne kadar büyük olduğu ortaya konulmaktadır. Bir gece, 30.000 geceden daha hayırlı demek yerine bin ay denilerek gecenin ne kadar önemli olduğu vurgulanmaktadır. Öncelikle rabbim bu gecenin çok önemli, değerli ve birçok hayır barındıran bir gece olduğunu bize bildirmektedir.
Üçüncü olarak; rabbimiz bu gece olan faaliyetler hakkında bilgi vermektedir. Melekler ve ruh, rablerinin izniyle her bir iş/emr için inerler/inmeye devam ederler. Bu inme faaliyeti her Kadr gecesinde olmaktadır. Melekler/görevli varlıklar ruh ile yani direktifler/talimatlar ile kendilerine verilen her iş/emr için yeryüzüne veya daha aşağı göklere inerler. Yapılan işler hakkında bir bilgimiz yok ama Kadr gecesi olarak nitelendirilmesi bu gece her şey için bir ölçü, miktar, kararların alındığını anlayabiliriz. Ayrıca bu gecenin ilk insanlığın yaratılışından itibaren var olan bir gece ve faaliyet olduğunu da anlıyoruz. Talimatlar/bilgiler o gece rablerinden alınır ve diğer kadir gecesine kadar uygulamaya konulur. Mesela Azrail’in o sene kimlerin canını alacağı ile bilgileri/talimatları aldığı gecedir. Belki o listede bizde olabiliriz.
“Rabbinin emri olmadıkça biz (meleklerden olan elçiler) inmeyiz”Meryem-64
Selametle, güvenli bir şekilde inerler. Verilen görevlere, talimatlara hiçbir kimsenin müdahalesi olmadan güvenli bir şekilde inerler. Kur’an’ın indirilmeye başlanmasına müdahil olamadıkları gibi. Güvenliği sağlayan rabbimiz. Fecre kadar güvenli bir şekilde inerler. Talimatlarını almış ve görev yerlerine inmiştirler.
KADR VE KADR GECESİ NE DEMEKTİR?
Kadir kelimesinin sözlük anlamı; kudret, güç yetirmek, takdir, miktar, meblağ, hüküm ve kaza, değer, kıymet, şeref ve azamet demektir.
Herşeye gücü kudreti yetenin, kudreti altındakiler ile ilgili uygun gördüğü/takdir ettiği her iş ile ilgili hükümler ve ölçüler koymasıdır. İşte kadr geceside bu işlerin fiiliyata/uygulamaya geçtiği gecedir. Bu yüzden de kıymetli, değerli, şerefli bir gecedir.
İşte İnsan ile ilgili hükümlerin ve ölçülerin belirleyicisi , terbiye edicisi tarafından insanlığa yol göstermesi için Kur'anı/vahyi/kitabıda o gece indirmiştir. 610 yılının ramazan ayında kadir gecesinde Kur'an inmeye başlamıştır.
Kadir gecesi yaratılış ile başlayan çok özel bir gecedir. O gece yaratılan insanı/insanlığı ilgilendiren çok önemli bir iş olan vahyin inmeye başladığı gecedir. Kadir gecesi sadece Kur'an indirilmeye başladığı için kıymetli değildir. Her sene O gece belirlenmiş işlerin uygulamaya konulduğu gecedir. Kur'an ın indirilmeye başlanması işi gibi. Kadir suresi de bize bu gece hakkında bilgi vermek için indirilmiştir.
Duhan 2-3. (Hükümleri) apaçık olan Kitab’a andolsun ki gerçekten biz, onu mübarek bir gecede indirdik. Çünkü biz (insanları Kur’an’la) uyarıcıyız.
4-5-6. (Rızık ve ecel gibi takdir edilen) her hikmetli iş, tarafımızdan (verilen) bir emirle o gecede ayırt edilir (yazılıp belirlenir). Doğrusu biz, Rabbinden bir rahmet olarak (öteden beri peygamberler) göndermekteyiz. Şüphesiz O, hakkıyla işitendir, bilendir
Bu yüzden herşeye kadir olanın kudreti altındakiler ile ilgili belirlediği ölçülerin neler olabileceğini düşünerek bu geceyi idrak etmeye çalışmalıyız. Bu gece benim ile ilgili ne kararlar, ölçüler belirlendi.? Ecel, bela, musibet, hastalık, sevinç, hüzün, kazanç, afet vb. Benim ile ilgili neler?
O zaman bu gece karşımıza çıkabilecek şeylerin neler olabileceğini düşünerek kendimizi yeni seneye daha güçlü ve iyi bir kul olarak geçirmeye çalışmak için planlar yapmalıyız. Geçen sene bizim ile ilgili işleri ve bizim bu işlere, sorumluluklara karşın tavrımızı düşünmeli yeni senenin son senemiz olabileceğini düşünerek hayatımızı şekillendirmeye çalışmalıyız.
İlk ve öncelikle olan Allah'ın 571 yılında indirmeye başladığı Kur'an ile ilişkimizi gözden geçirmeliyiz. Hem onu okuma hem de pratik etme noktasında geçmiş yıllarımızı gözden geçirmeli ve gelecek yılda bu konuya daha çok önem vermeliyiz.