Yasin AYDOĞAN

05 Mayıs 2010

ÂLEMLERE RAHMET BİR DİN

"Hamd Alemlerin Rabbi olan Allah içindir." (Fatiha 1)

Açış anlamına gelen Fatiha Sûresi'nin ilk ayetinde Rabbimizin âlemlerin rabbi oluşuna vurgu yapılıyor. Dikkat edelim: Rabbul  müslimin, rabbul mü'minin değil, rabbul âlemin, yani âlemlere rabb. Sadece müslümanların, mü'minlerin rabbi değil. Tüm varlıkların, hatta ontolojik anlamda varoluşun rabbi. Terbiyecisi, terbiye edicisi.

Âlemlerin rabbi, insan türünde siyahın, beyazın, kızılderilinin, sarının her rengin,her boyanın, her ırkın, her dili konuşanın, "Göklerin ve yerin yaratılması ile dillerinizin ve renklerinizin farklı farklı olması O' nun ayetlerindendir. Bunda alimler (âlemler hakkında  sahih bilgiye sahip olanlar) için ayetler (İşaret,alamet) vardır. (Rum 22)

"Allah, ayetleri ile zahir, zatı ile batındır" demiş büyükler. Yaratılan herbir şey Allah'ı işaret eder, O'nu gösterir.

Gecenin gündüzün, yerin ve göğün, hayvanatın, nebatatın, şehadet aleminde yada gayb aleminde, bildiğimiz, bilemediğimiz her şeyin rabbi. O' nun hükmü terbiye esaslıdır. Yani Rabb' dir O.

Alır bir yerden son kerteye kadar terbiye eder. Terbiye süreci hiç bitmez. Daima terbiye eder, terbiye edecek hükümler vaaz eder, inzal eder.

Mürebbi' dir. Önce mükemmel şekilde yaratmıştır. Sonra da dinamik varlıklar için nasıl yaşayacaklarını, statik varlıklar için nasıl hareket edeceklerini kendilerine bildirmiş kanuna bağlamıştır. Kur'an O'nun her an bir işte (müdahil) olduğunu (Rahman 29), izni olmadan bir yaprağın dahi kımıldamayacağını haber veriyor. Yani âlemlere rabb olmanın, tüm varlığı kuşatan bir otoriteye sahip olmak anlamına geldiğini anlatıyor. Ontolojik açıdan hiç bir şeyin O'nun otoritesinden azade kalamayacağını, hatırlatıyor. Kulların, âlemlere Rabb olan Allah'ın yasalarından bağımsız, ilahi kanunlara karşı duyarsız olmamaları gerektiği vurgusu da var aslında.

İnkar ehli de bundan payını almalı. Adalet bu, işte. İlahi adaletten pay almalı, tefekkür etmeli, teşekkür etmeli. Âlemlere Rabb olan Allah herkese hitab ediyor, herkesi muhatab alıyor. Eğer düşünürse ehli inkar, onların da rabbi, terbiye edicisidir yüce Allah. Kulak versinler, onlar da müstefid olacaklar, yol bulacaklardır. Rabb: Sahip, kefil olan, rızık veren, ihtiyaçları karşılayan, koruyan, hakim, kanun koyan, yöneten ve düzenleyen, terbiye eden gibi anlamlara geliyor. Rabbimiz bu anlamda âlemlerin rabbidir. Bir sınıfın, gurubun, değil tüm âlemlerin. İnanan, inanmayan, tüm insanların rabbi. Bu krediyi kullanmayan kendine yazık eder.

"Biz seni ancak Âlemlere rahmet olarak gönderdik." (Enbiya 107)

Âlemlerin rabbi olan Allah' ın gönderdiği elçi de, önderimiz Hz. Muhammed de âlemlere rahmet. Hem de öyle bir rahmet ki güneş gibi ışığından ceylan da, yılan da istifade etti, ediyor. Âlemlerin Rabbi, âlemlere rahmet bir elçi vazifelendirmiş. Rahmet oluşundan Ebu Cehil dahi faydalandı Mekke'de. Yıllar yılı aralarında yaşadı, emin dediler, paylaştılar, güvenilir kişiliğinden istifade ettiler, emanet bıraktılar, parmakla gösterdiler, onunla övündüler, akraba oldular, komşuluk yaptılar, yolculuk yaptılar, hulasa hayatı paylaştılar bir zamana kadar. Ama asla zarar görmediler, yanlışına şahid olmadılar.

Gün geldi Rahmet oluşunun üzerine milyon, milyar kat daha fazla eklemek için harekete geçti, onlara rahmet ve merhametle dolu bir dünya sunmak için kalktı ayağa. Rahmet oluşuna hiç bir sınıf ayrılığı, ırk, renk ayrımı yapmadan herkesi kattı. Katmaya çalıştı. Âlemlere rahmet olmak bunu gerektirir çünkü. Görevli kılan Alemlerin Rabbi. Alemlerin Rabbi elbette alemlere rahmet olacak birini tavzif eder. Mekke'de insanlara zahmet olanlara yada kıyamete dek zahmet olmaya çalışacaklara rahmet olmanın  yollarını öğretecek bir başöğretmendir önderimiz (a. s.). 

Hz. Peygamber sadece müslümanlara, mü'minlere rahmet değil, âlemlere rahmettir. Habeşli siyah Bilal'e, Rumlu Suheyb'e, Farslı Selman'a, Hintli Begüm'e... Hepsine rahmet. Ve daha nicelerine... Bu rahmet havası devam ediyor. Bugün yeryüzünde bu rahmet çağrısından kimler nasibini almamışki. Tabii yüreğini açanlar alıyor, faydalanıyor bu rahmetten. Bir arap şiirinde şöyle der: "El cennetu limen etahu velev kane abden Habeşiyyen, vennaru limen asahu velev kane şerifen Kureşiyyen." Cennet, Habeşli bir köle de olsa Allah 'a itaat edene, cehennem Kureyşli bir asil de olsa Allah'a isyan edenedir. Rahmet (cennet) Bilal'e, Selman'a, Suheyb'e (r.ahm); zahmet (cehennem) Ebu Leheb'e, Utbe'ye, Şeybe'ye...

Âlemlere rahmet. Hayvanata, nebatata canlı cansız her şeye rahmet. Çünkü önderimiz (a. s.) bizim her şeye (kadınlara, çocuklara, komşulara, akrabalara, yolcuya v.s.) haklarını ne şekilde iade edeceğimizi öğretmiş ve bu sayede her şey onun rahmet oluşundan payını almıştır. O âlemlere rahmettir. O âlemlere insan türünden, kendi cinslerinden, içlerinden, örnek alabilecekleri, izini sürebilecekleri bir rahmettir. Bu rahmetten iradelerini kullanmayarak nasipdar olamayanlar akılsızlıklarına ne kadar yansalar az.

"O (Kur'an) âlemler için öğüt-zikr' dir. (Tekvir 27)

Âlemlerin Rabbi âlemlere zikr, uyarı, öğüt, hatırlatma olacak bir kitab inzal buyurmuş. Bu kitab da tüm âlemlere zikr. Yani bir sınıfa, bir kesime, bir guruba, bir ırka, renge değil tüm alemlere zikr.  Ve Mubîn, hem açık hem de açıklayan bir vasfı var bu zikr'in. Bu zikr hem özü itibariyle açık, vazıh, anlaşılır hem de açıklamalar getiren, açıklayan, anlaşılmasını kolaylaştıran bir sıfata sahip. Âlemlere rahmet olan önderimiz pratik zikr, âlemlere zikr olan Kur'an da teorik rahmet.

Âlemler içinden kendini kitaba açan, uyarıya kulak kesilen öğüt alacaktır. Âlemlere zikr olan yüce kitabımız her yönüyle bir yol haritası. Bir hablullah (Allah'ın ipi), bu ipe kim tutunduysa kurtuldu. Alemlere zikr olan Kur'an tüm âleme şunu hatırlatır özetle: "La ilahe illa Allah."

Tüm âlemi bu bir ve tek olan etrafında toplamaya, toplanmaya çağırır. Her şeyin "bir"le ilişkisini kurmaya, gözden geçirmeye davet eder. Âlemlere hatırlatma yapar. "Aslını unutma, özünü hatırla" der.  Hayatın hiçbir alanını boş bırakmaz bu zikr.

"Muhakkak ki bunda (Kur'an'da) ibadet eden bir topluluk için kafi derecede öğüt vardır."(Enbiya 106)

Bir toplumun sulh ve selameti, huzuru için hayatın tüm alanlarını düzenler, dizayn eder. Âlemlere zikr olan bu kitab çelişkisizdir, evrenseldir, tamdır, noksansızdır. Âlemlerden bahseder, bilgi verir, yeni pencereler açar, çıkış yolu gösterir, formüller sunar, aydınlatır. Âlemlerin rabbi tarafından indirilmiştir. Âlemlere rahmet olanın eliyle sunulmuştur. Bir toplumun salahı, saadeti, selameti, âlemlerin rabbi tarafından inzal buyurulan bu zikri rehber edinmeye bağlıdır. Âlemlere zikr olan kitaba karşı lakayd olana, yol yakınken dönmek icab eder.

Rabbimiz âlemlerin rabbi.

Önderimiz âlemlere rahmet.

Kitabımız âlemlere zikr/uyarı-öğüt.

“Elhamdu lillahi rabbil âlemin.”

“Vema erselnake illa rahmeten lil âlemin.”

“İn huve illa zikrun lil âlemin.”