'Tehcir, Ermeniler'in İslam'a sempatisini artırdı'

 

Şükrü Hüseyinoğlu

 

Tarihe, gerçekleri anlamak ve bu gerçeklerden dersler çıkartarak geleceği daha sağlam temeller üzerine oturtmak anlayışı ile değil de, kör bir övgü ya da sövgü alanı olarak yaklaşıldığında nelerin olduğunu çok iyi biliyoruz. Tarihi olaylar ve simalar, hep hamasi nutukların, ideolojik sloganların, övgü ya da sövgüye ayarlı yaklaşımların gölgesinde tartışıldı. Dolayısıyla özellikle de yakın tarihte bazı netameli konularda nelerin yaşandığı, genellikle toplumun bilgisinden kaçırıldı. İnsanlar yaşananları değil de, o yaşananları gölgelemek maksadıyla üretilmiş olan kurguları tarih diye okudu birçok kez.

 

Her yıl Aralık ayında çeşitli hamasi nutuklara ve ideolojik nümayişlere konu olan Menemen Hadisesi, bu durumun çarpıcı örneklerinden biri olarak karşımızda durmaktadır. Nedense bu hadise ile ilgili tarihi gerçekler ortaya çıkarılıp kamuoyu aydınlatılacak yerde, her yıl aynı ifadelerle tarihi gerçeklerle bağdaşmayan demeçler yayınlanır, bazı köşe yazarları tarafından benzer satırlarla olayın ideolojik rantı devşirilir.

 

2005 yılında Zaman gazetesinde yayınlanan Etyen Mahçupyan'ın "Ermenistan İzlenimleri" başlıklı yazısı, tarihî gerçekleri olduğu gibi anlamanın ve tarihi gelecek nesillere doğru bir şekilde aktarmanın önemini kavrama konusunda önemli bilgiler içeriyordu. Mahçupyan, Doğu Konferansı gezileri çerçevesinde ilk kez gitme fırsatı bulduğunu söylediği Ermenistan'ın başkenti Erivan'dan ilginç anektodlar aktarıyordu yazısında.

 

Bu anektodların bizce en dikkat çekeni ise şu cümlelerde dile getirileniydi: "...Dinsel farklılıklar Ermeni toplumu içinde hiçbir zaman bir 'sorun' olmadığı gibi, 1915 sonrasında İslam'a yönelik sempati daha da artmış. Çünkü Ermenilere göre tehcir olayının sorumlusu Türk milliyetçiliği iken; Müslümanlar ve Araplar Ermenilere yardımcı olan kara gün dostları olarak kabul edilmekteler..."

 

Bilindiği gibi İttihatçılar Osmalı gibi devasa bir halklar mozayiğini yönetme iddiasında olmakla birlikte, izledikleri ulusçu politikalarla yalnızca Osmanlı'yı kısa sürede yıkılışa sürüklemekle kalmamışlar, yıllarca bu topraklarda bir arada yaşayan topluluklar arasına da ayrılık tohumları ekilmesine sebebiyet vermişlerdir. Böylece bugün de yaşadığımız birçok sorunun müsebbibi olmuşlardı.

 

Osmanlı'nın yüzlerce yıl kimliklerine ve inançlarına müdahale etmeyerek birarada yaşattığı müslim-gayri müslim halklar arasında zaten Fransız İhtilali sonrası Batıdan esmeye başlayan ulusçuluk rüzgarlarının etkisiyle zedelenmeye başlayan barışın tamamen ortadan kalkmasına ve bu arada İslam kardeşliği anlayışı ile birbirine kaynaşmış bulunan Müslüman halklar arasına da ayrılık tohumları ekilmesine yol açan ulusçu söylemlerin sahibi İttihatçılar, 10 yılda Osmanlı'yı çöküşe sürüklemekte muvaffak olmuşlardı!