Arz, insan için halifeliği deruhte edeceği yerdir.

Onun için, Kur’an’da insan, arzın halifesi olarak isimlendirilmiş-görevlendirilmiştir.

 Ve Rabbin meleklere: “Muhakkak ki Ben yeryüzünde bir halife kılacağım.” demişti. (Melekler de): “Orada fesat çıkaracak ve kan dökecek birisini mi yaratacaksın? Biz Seni, hamd ile tesbih ve seni takdis ediyoruz.” dediler. (Rabbin de): “Muhakkak ki ben, sizin bilmediklerinizi bilirim.” buyurdu.

Arzda esma şuuru ile görev yapmak gerekir. Sonraki ayette Adem’e Esma’nın öğretilmesinden bu sonuca ulaşabiliriz. Yani Esma’yı bilmeyen arza halifelik yapamaz.

Yeryüzü halifesi insan. Arz insana emanet, emanet korunmayı iktiza eder.

Bu manada arz insan için ırzdır.

Halifelik 3 şeyi iktiza eder.

1.Allah’a kulluk

2.Kula insanlık

3.Arzı imar ve ıslah.

1.Allah’a kulluk en büyük şereftir, Tek olan, Bir olan İlah’a-Rabb’e kulluk çok şeye kulluktan efdal-evla-kolaydır. Kaldı ki bu kulluk sorumluluğu, her bir şeyi ihsan-ikram edene tevcih edilmeli ki en doğrusu da budur. Allah’a kulluktan firar edenlerin, encamı-akibeti de bu manada ibretle izlenmesi gereken bir tablodur.

2.Kula insanlık etmek halifenin şanına yakışır. Çünkü, kulu var eden, İsmi Rahman-Rahim olan Allah’dır. İsmine Rahman ve Rahimle başladığımız Rabbul Alemine kul olanın, başkasına zulmetmesi haddini aşmasıdır. Şefkat, merhamet duyguları ağır basmalıdır halifenin. İnsanın eşrefiyyetine halel gelmesin için şefkat, merhamet, mülayemet şarttır.

3.Arzı, ırz bilmek imar ve ıslah etmek çok mühim bir vazifedir. Kirletemez, yapısını bozamaz, şımarıklık yapamaz, israfa yeltenemez. Halife arz da misafirdir, misafirin hane sahibine (Allah) karşı her türlü edepsizliği suçtur. Halifelik mükellefiyetine sahip insan, görevini ihmal-ihlal ederek her şeyi yerinden ediyor. Yapıyla(fıtrat) oynuyor ve başına bela alıyor-açıyor.

Arz haremdir. Haremin hürmetine riayet lazım gelir. Hürmeti ihlal eden, hürmetten mahrum kalır. Arza yönelik her bir tecavüz, mütecaviz tavır, kişiyi hürmetten mahrum bırakır.

İnsan arza halife, ama çok başarısız, nedeni ise esmayı bilmemek, bakınız milyonlarca hayvanın, canlının yaşadığı ormanlarda hiç çöplük yok, kaos yok, savaş yok, çatışma yok, soykırım yok, açlık yok, kıtlık yok, ihtiras yok, hased yok.

Bir Kızılderili atasözünde şöyle der ; “Biz bu tabiatı babalarımızdan miras değil çocuklarımızdan ödünç aldık.”

Aslında bu söz hilafetin ne manaya geldiğini de nazara veriyor.

Arz ırzımıdır.

Halifelik şuuruna ulaştığımızda koruma imkanının da kazanmış olacağız.

Yasin Aydoğan