"KUR'AN'I BİR HAYAT REHBERİ OLARAK OKUMAK" KONFERANS NOTLARI

Betül Metin Başaran

Üç bölümden oluşan  ''Kur'an'ı Bir Hayat Rehberi Olarak Okumak'' başlıklı konferans çok verimli geçti. Konferansın başlığındaki mesajın ağırlığından olsa gerek, televizyondaki ya da birtakım cemaat ve tarikatlardaki ağlak din bezirganlarının sohbet ortamları kadar kalabalık değildi.

Esasen oradaki katılımcılar gibi ağlayanlar da olmadı hiç. Hatta konferanstan ayrılırken de içimizi bir huzur kaplamadı, çünkü içeride Hz. Peygamber (s) ve sahabeye dair bugünle irtibatlandırılmayan anlatılar dinlemedik.

Aksine Mehmet Pamak hocamızın kendine has jestleriyle, mimikleriyle ve heyecanlı üslubuyla anlattıkları ile bir kez daha irkildik ve vahyin ağırlığını omuzlarımızda hissettik. Zaman zaman kendimizi sorguladık ve halimizden utandık.

Pamak Hocamız 18 başlıkta topladığı konferans konusunun her başlığını bize Kur'an'dan konuyla alakalı belli ayetleri okuyarak ve ayetlerin mesajlarının günümüz karşılıklarını gündem ederek anlattı.

Kur'an tozlu raflardan, cenazelerden, düğünlerden çıkıp, akıl ve kalbin her şeyi onunla hissedip tefekkür ettiği kitap olana kadar mağlubuz ve Kur'an'ı hakkıyla okursak hakkıyla anlarız, hakkıyla da yaşarız ve o ilk Kur'an neslini yakalarız. İşte o zaman inşaallah Allah'ın dinini ağlak din bezirganlarının elinden kurtarıp yeryüzüne hakim kılarak galip duruma geçeriz.

Sağlık sorunları olmasına rağmen şahitliğine devam ettiği, ümmetin derdiyle dertlendiği ve inancını sağlık sorunlarına mahkum etmediği için Mehmet Pamak hocamızdan, Rabbimiz razı olsun ve bu ümmetin başına hep böyle öncüler nasip etsin. Rabbimiz şifa versin.

1. BÖLÜM

Kur'an, ilk indiği toplumun hayatını ilmek ilmek dokuyarak inşa etmiştir. Dolayısıyla bu şekilde tamamlanan bu kitabı, ilk indiği  hayattan kopuk olarak okursak elimizde bugünle bağını kuramayacağımız teorik bir kitap kalır. Kur'an'ı ilk indiği zamanın koşullarını, siyer bilgisini, nuzul sebeplerini, kavramların hangi anlama geldiğini bilerek, anlamak ve yaşamak amacıyla okursak mutabakat sağlanır ve ilk Kur'an nesli gibi olabiliriz.İlk neslin yolda bıraktığı işaretleri takip edersek onlara erişebiliriz. Bugünün Ebu Leheb'i kim? Lat, Menat, Uzza kim? Tağut kim? Firavunlar Nemrutlar kim?  karşılığını koymamız gerekir. Kur'an'ı geçmişe hapsetmemeliyiz.

İbn Mesud: Bizler Kur'an'dan on ayeti öğrenip hayata geçirmedikçe başka ayeti öğrenmezdik. Bizler bugün Medinelere ulaşabilmek için Kur'anı okumaya, anlamaya, yaşamaya, fıkhetmeye çalıştığı mesajını insanlara ulaştırmak için ahlakıyla, haliyle, davranışıyla, yazılarılarıyla yaymaya çalıştığı bir kadro ortaya çıkarmalıyız.

Onlar kitabi hakkıyla okurlardı haz almak için okumazlardı. Onlar kitabı bilgilenmek, konuşmacı olmak, entelektüel olmak, yazar olmak, ademik kariyer yapmak için değil öğrenmek, anlamak ve yaşamak için okurlardı.

Onlar üzerlerinde cahileye ait ne varsa kapının dışında bırakıp öyle İslam'a girdiler. Onlar arınarak Medine'yi inşa ettiler.

Kur'an'a topluca sarılarak yeniden o izzetli günlere dönebiliriz o izzetli günlere dönen ümmet Kudüs'ü, Mescidi Aksa'yı, Mescidi Haram'ı, Mescidi Nebevi'yi kurtaracaktır.

Nisa:136 :Ey iman edenler! Allah'a, Peygamberine, Peygamberine indirdiği Kitab'a ve daha önce indirdiği kitaba iman ediniz. Kim Allah'ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve kıyamet gününü inkâr ederse tam manasıyla sapıtmıştır.

1- Kur'an'ın indirilis amacı:

İbrahim suresi 1-2:  İnsanları karanlıktan aydınlığa çıkarmak için indirilen kitap...Furkan Suresi : Hak ile batılı birbirneden ayıran kitap... Bakara-185: İnsanlar için hidayet rehberi olan kitap...  Ali İmran-138 : İnsanlara bir açıklama muttakiler için hidayet rehberi Bakara-2 : Muttakiler için...

Komşusu, şerrinden emin olmayan kişi gerçekten iman etmemiştir. (hadis) İman-emin kavramları birbirleriyle örtüşür. İbrahim 52 : İşte bu, onunla uyarılsınlar, Allah`ın tek ilah olduğunu bilsinler, aklı ve gönlü işleyenler de ibret alsınlar diye, insanlara yöneltilmiş bir tebliğdir.

Kamer 22 :  Andolsun biz Kur'an'ı düşüp öğüt alanız diye kolaylaştırdık, öğüt alan yok mu? Yasin 69-70 : ...diri olanları uyarmak için... Fatr 22: ...Sen kabirdekilere işittiremezsin.

Zuhruf 44: ...bu kitap sana ve kavmine öğüt ve şereftir, bundan hesaba çelileceksiniz.

Bir insan okul hayatında ortalama 500 kitap okuyor rahat bir dünya hayatı için! Aynı insan sonsuz bir hayat için Kuran'ı okumuyor.

2-Allah'ın birleştirmesini istediği  iki şeyin, fıtratla ve vahyin arasının kesilmemesi...

Araf 54 : Gerçekten Rabbiniz, altı günde gökleri ve yeri yaratan, sonra arşa istiva eden Allah'tır. Gündüzü, durmaksızın kendisini kovalayan geceyle örten, güneşe, aya ve yıldızlara kendi buyruğuyla baş eğdirendir. Haberiniz olsun, yaratmak da, emir de (yalnızca) O'nundur. Alemlerin Rabbi olan Allah ne yücedir. Nahl 49-50 :  Göklerde bulunanlar, yerdeki canlılar ve bütün melekler, büyüklük taslamadan Allah'a secde ederler. Üstlerindeki (yegane Hakim) Rablerinden korkarlar ve emrolundukları şeyi yaparlar. Mülk 2 : Hanginizin daha güzel ameller yapacağını sınamak için hayatı ve ölümü yarattım. Rad 19-25 : ...Rabbinden sana indirelenin hak olduğunu bilen kimse kör kimse gibi olur mu? Bunu akıl sahipleri anlar. Onlar Allah'ın ahdini yerine getiren ve bozmayanlardır...

3- Fıtrat ve evrendeki ayetleri yaratılış kitabı üzerine teffekkür edilmesi, hakkıyla okunması tertil üzere okunması

Zariyat 20 : kesin olarak inananlar için yeryüzünde ayetler vardır fusillet 53: ... Rum-22 göklerin ve yerin yaratılması Rum-30: Resulum sen yüzünü hanif olarak dinine, fıtrata çevir. Allahın yaratışında hiç bir değişim yoktur Alak : Oku! yaratan Rabbinin adıyla. Oku! o insanı alaktan yarattı.Oku! o insana bilmediğini öğreten Rabbin büyük kerem sahibidir... Müzzemmil-4 : Birazı hariç geceleyin kalk namaz kıl... Kur'an-ı ağır ağır anlayarak oku. Haşr-20: Eğer biz bu Kur'an'ı bir dağa indirmiş olsaydık onun Allah korkusuyla parça parça olduğunu görürdün. Furkan 32: bİz kuranla senin kalbini pekiştirmek için onu kısım kısım indirdik ve onu ağır ağır okuduk. İsra 105-106  : Biz onu Kur'an olarak insanlara dura dura okuyasın diye sure sure, ayet ayet ayırarak indirdik. Bakara-121 : Kendilerine kitap verdiğimiz kimselerden bazısı onu hakkıyla okurlar... Ali imran-164 : Kitap ve hikmeti öğreten peygamber... Nisa-113 : Allah sana kitabı ve hikmeti  indirmiş ve sana bilmediğini öğretmiştir.

          4-Kur'an okudunduktan sonra secde edilmesine Kur'an'a uyulmasına, uyulmayan kitabın inkar edildiği

Zümer 1-2: ... Araf -3: Rabbinnizden size indirilen kitaba uyun onu bırakıp başka velilerin peşine gitmeyin... En-am 155 : Bu indirdiğimiz mübarek bir kitaptır o halde ona uyun ve korkup sakının Allah'tan. Umulur ki rahmet edilirsiniz. Cuma-5 : Vahiyle kitapla yükümlü tutulupta onunla amel etmeyenin durumu ciltlerce kitap taşıyan eşeğin durumu gibidir. Bakara 85 : Yoksa siz kitabın bir kısmına inanıp bir kısmını inkar mı ediyorsunuz?  İnşirah 20-25 : Onlara ne oluyorda iman etmiyorlar? Kuran okunduğunda neden secde etmiyorlar? Aksine yalanlıyorlar. Onlar için can yakıcı bir azabı müjdele yalnız iman edip salih amel işleyenler için kesintisiz ecir vardır. Nisa 13-14 :  İşte bunlar Allah'ın koyduğu sınırlarıdır. Kim de Allah'a peygamberine isyan eder ve onun koyduğu sınırları aşarsa Allah onu ebedi kalacağı cehennemine sokar. Zuhruf-23 : Senden önce de hangi memlekete bir uyarıcı gönderdikse oranın varlıkları; babalarımızı bir din üzerinde bulduk bizde onların izlerine uyarız derlerdi.

          5- Evrende ve fıtratta tek bir ilahın hükmetmesi sebebiyle var olan barışın insan hayatında olması isteniyorsa, tek bir ilaha hükmedilmesi gereği

 Nahl 51-52 : Sizde iki ilah edinmeyin o tek bir ilahdır. O halde yalnız benden korkun. Göklerde ki ve yerde ki her şey onundur. Ali imran-83 : Göklerdeki ve yerdeki her şey ona boyun eğmişken size ne oluyorda Allahın dininden başka din arıyorsunuz Müminun-71 : Eğer hak onların arzularına, hevalarına uysaydı ogöklerdekiler ve yerdekiler bozulup giderlerdi. Hayır biz onlara şereflerini getirdik onlar ise bu şereflerinden yüz çeviriyorlar Mülk 3-4 : O yeri göğü tabaka tabaka yaratandır. Rahman'ın yaratışında hiç bir uyumsuzluk göremezsin. Bir kere daha bak hiç bir çatlak ve düzensizlik görebiliyor musun?... Enbiya-22 : Eğer gökte ve yerde Allah'tan başka İlahlar olsaydı kesinlikle ikisininde düzeni bozulurdu. Hicr 98-99 : O halde Rabbini hamd ile tespih et ve secde edenlerle birlikte secde et. Araf 158 : Ey Muhammed de ki : Ey insanlar şüphesiz ben yer ve göklerdeki hükümranlığın kensisine ait olan Allah'ın hepinize gönderdiği peygamberim. O'ndan başka İlah yoktur. O diriltir ve öldürür ... o halde O'na uyun.

          6- İşittik ve itaat ettik denilerek hayatın Allah'a ruku ve secde ettirilmesine... Kur'an'ın mesajının ölülere değil dirilere işittirileceği..

Enfal-24 : Ey iman edenler! Size hayat verecek, diriltecek şeylere çağırıldığınız zaman Allah'a ve Resulune uyun. Hacc 77-78 : Ey iman edenler! Ruku edin, secde edin, Rabbinize kulluk edin... Fetih-29 : Onları rukuya varırken, decde ederken görürsün, onların nişanları yüzlerinde secde izidir... Bakara-43 : Namazı kılın, zekatı verin ve Allah'a sımsıkı sarılın o sizin mevlanızdır. O ne güzel mevla ne güzel yardımcıdır. Enfal 20-23 : Ey iman edenler! Allah'a resuluna itaat edin ve Kur'an'ı dinlediğiniz halde ondan yüz çevirmeyin işitmedikleri halde işittik diyenler gibi olmayın. Fussilet-44 : O insanlar için doğru yolu gösteren klavuz ve şifadır inanmayanlara gelince onların kulaklarında bir ağırlık vardır ve Kur'an onlara kapalıdır. Sanki uzak bir yerden bağırılıyor gibi. Furkan 43-44 : Kendi nefsini kendisine ilah edineni gördün mü? Yoksa onların çoğunun işitiyorlar aklediyorlar mı sanıyorsun? Onlar hayvanlar gibidir hatta hayvanlardan daha aşağılıkdırlar. Yasin-70 : Diri olanları uyarıp, korkutmak için indirilmiştir.  Rum-52 : Elbette sen ölülere duyuranazsın arkalarını dönüp giderken sağırlara işittiremezsin. Nur-47 : Bazı insanlar Allah'a ve Peygambere inandık ve itaat ettik diyorlar sonra da içlerinden bir gurup yüz çeviriyorlar onlar inanmış değildirler. Nur-51: Aralarında hüküm vermesi için allaha ve resulune davet edildiklerinde müminlerin sözü işittik ve itaat ettik demeleridir ve kurtuluşa erecek olanalar bunlardır Bakara-285 : Elçi kendisine Rabbinden indirilene iman etti müminlerde tümü Allah'a meleklerine kitaplarına ve elçilerine inandı onun elçileri arasında hiç birini diğerinden ayırt etmeyiz işşittik ve itat ettik Rabbimiz bağışlanmamızı dileriz.

           Kendinizi asla İslamcı olarak tanımlamayın Allah bizi MÜSLÜMAN olarak tanımlıyor.

 2. BÖLÜM

          7-Şeytana kulluk yapılmaması, heva ve hevese uyulmaması, tağutlardan kaçınıp yalnız Allah'a kulluk yapılması, hükmetme yetkisinin yalnız allaha ait olduğu, hayatın ilahi hükümlere göre düzenlenmesi, arzda adaletin ikame edilmesi emri...

           İnsanın en temel sapması şeytanın teşvikiyle heva ve hevesine ve tağutlara uyup onlara ilah edinmesidir. Bu şeytana kulluk anlamına gelir. İmanın ispatı iman ettiği ölçü ve değerlere göre yaşamala olur. İnandığı gibi yaşamayanlar yaşadığı gibi inanmaya başlarlar. Kulluk için yaratılan insan Allah'a kulluk etmiyorsa kurani bir hayat yaşamıyorsa mutlaka başkasına kulluk ediyor demektir. Allah'tan kalan boşluğu mutlaka başka bir ilah doldurur.

           A- Şeytan'a kulluk

En-am-43 : Şeytanda yapmakta olduklarını zaten onlara süslü göstermişti.  Hicr-39 : İblis dedi ki: Rabbim beni azdırmana karşılık bende onlarının günahlarını süsleyeceğim ve onların hepsini mutlaka azdıracağım. Nahl-63: Senden önceki ümmetlere de peygamberler gönderdik fakat şeytan onlara işlerini süslü gösterdi de iman etmediler şeytan onların velisidir onlar için azap vardır Bakara-168 : Şeytanın adımlarına uymayın. Bakara-208 : Sakın şeytanın adımlarını izlemeyin. Yasin 60-61 : Ey adem oğulları! Ben size şeytana kulluk etmeyin o sizin apaçık düşmanınızdır demedim mi?... Meryem-44 : Babacığım şeytana kulluk etme çünkü o Rahman'a isyankar olmuştur.

           B- Heva ve hevesine kulluk

Heva, insanın nefsine ve kötü şeylere, şehvet ve fucura, azgınlığa meylidir. Hevaya uymanın sonu Haviyedir.    Karia-6 : Ogün kimin tartıları ağır gelirse işte o hoşnut edici bir yaşayış içindedir. Kiminde hafif gelirse onun gideceği yer haviyedir. Nedir haviye? Kızgın ateştir.

           İbni Celil: Allah'ın koyduğu helal ve haramı dikkate almayan kişi nefsini ilah edinmiştir. Bir puta tapan kadar şirk suçu işlemektedir. Ebu Umame : Allah'tan başka ibadet edilen sahte ilahlardan en kötüsü kişinin hevasıdır.

Maide 49-50 : Aralarında Allah'ın indirdiğiyle hükmet onların heva ve arzularına uyma... Onlar hala cahileyenin hükmünü mü arıyorlar? Casiye-18 : Sonra emrimizden bir şeriat ile seni görevlendirdik. Sen o şeriata uy da ilmi olmayanların heva ve arzularına uyma. Sad-26 : Ey Davud! Biz seni yer yüzünde halife yaptık insanlara içinde adeletle hükmet heva ve hevese uyma.  Tevbe 31 : Onlar Allah'ı bırakıp hahamlarını, rahiplerini, Meryem oğlu İsa'yı ilahlar edindiler. Bakara-120 :  Sana gelen ilimden sonra onların heva ve arzularına uyacak olursan andolsun ki Allah'dan sana  ne bir dost nede bir yardımcı vardır. Bakara-145 : Sana gelen ilimden sonra eğer onların heva ve arzularına uyacak olursan işte o zaman sen zalimlerden olursun. Maide-48 : Aralarında Allah'ın indirdiğiyle hükmet sana gelen haktan sonra onların hevalarına uyma. Enam-56 : De ki: Sizin Allah'tan başka ibadet ettiklerinize ibadet etmem bana yasaklandı ben arzularınıza ve hevalarınıza uymam, uyarsam sapmışlardan olurum.

          C- Tağut'a kulluk

Tağut: Haddi aşmak, tuğyan etmek, istikametten sapmak. İstikametten sapan herkes tağutlaşmıştır. Zümer 17: Tağut kulluk etmekten kaçınana müjde vardır .O halde kullarımı müjdele. Bakara 257 : Allah'ı dost edinleri Allah karanlıklardan aydınlığa, nura çıkarır. Tağutu veli edinenleri nurdan alır karanlığa götürür. Nahl 36 : Andolsun bütün toplumlara peygamber gönderildi tağuttan kaçınıp Allah'a kulluk edinmeleri için...

Hümanizim 'insalcıllık' değil 'insancılıkdır' insanı ilahlaştırır, rasyonalizm de aklı ilahlaştırır.

          D- Adaletle hüküm

Hadid-25 : İnsanların adaleti yerine getirmeleri için kitabı ve mizanı indirdik. En-am 115-116 : Kur'an doğruluk ve adalet bakımından tastamamdır.

         ''Kur'an çoğunluğa uyarsan seni Allah'ın yolundan saptırırlar'' derken  ''Demokrasi çoğunluğun iradesinin hakimiyeti'' der !

Araf 28-29 : De ki; Rabbim adaleti emretti. Her secde yerinde yüzlerinizi ona doğrultun, dini has kılarak ona ibadet edin, sizi başlangıçta yarattığı gibi O'na döneceksiniz. Nisa 58-59 : Allah size emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emrediyor. Yusuf-40 : Allah'ı bırakıpda taptıklarınız sizin ve atalarınızın uydurup taptığı birtakım isimlerden başka birşey değildir.Hüküm yalnız Allah'ındır... Maide-44 : ...İnsanlardan korkmayın benden korkun Kim Allah'ın hükmüyle hükmetmezse onlar kafirlerin ta kendileridir.

        8- Allah'a ve Resule itatatten, Kur'an'a uymaktan yüz çevirenlerin akidevi bakımdan sapmaları

Enfal-46 : Allah'a ve resulune itaat edin. Nur 47-51 : Allah'a ve peygamberine inandık itaat ettik diyorlar sonra bunlardan bir gurup yüz çeviriyorlar, onlar müminler değillerdir. Onlar aralarında hüküm verilmesi için Allah'a ve peygamberlere çağırıldıklarında bakarsın ki içlerinden bir kısmı yüz çevirip dönerler ama müminlerin sözü işittik ve itaat ettik demeleridir. İşte kurtuluşa erenler onlardır Nisa-64 : Biz her peygamberi Allah'a itaat etmeleri için gönderdik. Ahzab-36 : Allah ve Resulu bir işe hükmettiği zaman mümin erkek ve kadınlar için o işlerinde başka bir tercih hakkı yoktur. Ali imran-32 : De ki: Allah'a ve Resulune itaat edin eğer yüz çevirirlerse bilsinler ki Allah kafirleri sevmez. En-am-153 : Şüphesiz bu benim dosdoğru yolumdur. Buna uyun başka yollara uymayın zira o yollar sizi Allah'ın yolundan ayırır. Nisa 115-16 : Kim kendisine hidayet belli olduktan sonra Peygambere karşı çıkar ve müminlerin yolundan başkasına uyarsa onu o yolda bırakır ve cehenneme sokarız.

          9- Resulun ve Müminlerin en önemli vasfı şahitlik

Azhap 45-46 : Ey peygamber, biz seni bir şahit, bir müjdeleyici ve bir uyarıcı olarak gönderdik Fetih 8-9 : Ey Muhammed (sav) biz seni bir şahit, bir müjdeleyici, bir uyarıcı olarak gönderdik. Allah'a ve Resulune iman edin  onu yüceltin diye. Hadid-19 : Allah'a ve Peygamberlerine iman edenler işte onlar Rableri yanında sözü özü doğru olanlar ve şehitlik mertebesine eren şahitlerdir. İnkar edipte ayetlerimizi yalanlayanlara gelinece (hal olarak) onlarda cehennemliklerdir. Hacc-78 : Peygamber size şehit örnek model olsun, sizde diğer insanlara şehit, örnek, model olun diye Allah bize müslüman adını verdi. Bakara-143 : Peygamber size şehit sizde diğer insanlara şehit olun diye sizi vasat ümmet kıldık.

          10- Hayatı Kur'an'a uygun yaşamamakla din, hesap, ceza gününü ve ahireti hal ile yalanma

İnfitar 9-12 : Hayır hayır! Siz dini yalanlıyorsunuz.Onlar siz ne yaparsanız bilirler. Müddesir 40-47 : Onlar cehennemdedirler. Günahkarlara; sizi şu yakıcı azaba sokan nedir? diye sorulduğunda Biz namaz kılanlardan değildik derler. (Biz ihayatı ibadet kılmamıştık.) Yoksula yedirmezdik. Batıla dalanlarla beraber bizde dalardık. Hesap ve ceza gününü yalanlıyorduk. Zuhruf-83 : Şimdi bırakın onları dalsınlar, oynayadursunlar, vaad olan gün gelene kadar. Cuma 5 : Kitapla yükümlü tutulupta onunla amel etmeyenlerin durumu... Allah'ın ayetlerini yalanlamış kavmin durumu gibidir. Maun : Dini yalanlayanı gördün mü? İşte o yetimi itip kakar, yoksulu doyurmayı teşvik etmez. Vay o namaz kılanların haline ki onlar namazlarından gafildirler. Bakara-81: Gerçek şu ki; günah işleyip günahı kendisini kuşatmış kimseler cehennnemliklerdir, orada ebedi kalacaklardır. Muttaffifin 10-12 : O gün yalanlayanların hepsi hariç kimse yalanlanmaz. Karia-6 : O gün kimin tartıları ağır gelirse hoş bir yaşayıyış içindedir.

           11- İman- amel bütünlüğü içinde Kur'an'ın bütününün hayatın tümüne hakim kılınması

           A- İmansız salih amel olmaz, salih amelsiz iman olmaz

Ankebut 2-3 : İnsanlar inandık demekle imtihan edilmeden bırakılıvereceklerini mi sanıyorlar? Muhammed-31 : Andolsun içinizden cihad edenleri ve sabredenleri doğrularınızı ortaya koyuncaya kadar sizi deneyeceğiz.Enfal 74 : İman edipte allah yolunda cihat edenler işte gerçek müminler onlardır Tevbe 20 : İman edipte hicret edenler ve Allah yolunda malları ve canlarıyla cihat edenler.. kurtuluşa erenler onlardır. Mülk 2 : Hayatı ve ölümü hanginizin daha güzel yapacağınızı sınamak için yarattık. Zariyat-56 : Ben cinleri ve insanrı ancak bana ibadet etsinler diye yatattım. Enbiya-25 : Bütün peygamberleri Allahtan başka ilaha kulluk etmemeleri için gönderdim. Zümer-65 : ...Eğer Allah'a ortak koşarsan amelin boşa çıkar... Muhammed-33 : Ey iman edenler! Allah'a ibadet edin Peygambere itaat edin ammelerinizi boşa çıkarmayın. Ankebut 56-57 : ...Benim arzım geniştir. Yalnız bana kulluk ve ibadet edin. Enam 162 : Şüphesiz benim namazım, ibadetlerim yaşamım ve ölümüm alemlerin Rabbi olan Allah içindir. Kehf-110 : Ben yalnız siizn gibi bir beşerim.. kim rabbine kavuşmayı arzu ediyorsa salih amel işlesin ve rabbine ibadette hiç birşeyi ortak koşmasın Asr suresi tek başına hayatı kuşatır. Araf-42 : İman edip salih amel işleyenlere gelince onlarda cennetin ashabıdır... Ali imran-102 : Ey imann edenler! Takvayı hakkıyla kuşanın. Bakara 281 : Öyle bir günden sakının ki o gün hepiniz Allah döndürüleceksiniz, herkese kazandığı amellerin karşılığı verilecektir...

          B-İslam hayatın bütün alanlarını kuşatır.

Bakara-177 : Asıl iyilik takva ve doğruluk kavramıyla beraberdir... doğru olanlar iman esaslarını taşıyanlardır...İsra 22- 39 - En-am 151-152 : Ancak kensisine ibadet edin, anne babaya iyilik edin, akrabaya, yoksula, yolda kalmışa hakkını verin, malınızı saçıp savurmayın, cimrilik yapmayın, ve müsrifde olmayın, geçim korkusyla çocuklarınızı öldürmeyin, zinaya yaklaşmayın, yetimin  malını verin, insan öldürmeyin, hakkında bilginiz bulunmayan şeyin ardına düşmeyin, kibirlenmeyin, ölçüyü tartıyı düzgün tutun, ahdi yerine getirin... işte bu dosdoğru yolumdur.

         C- Allah'ın rengiyle boyanmak

Bakara-138 : Allah'ın rengiyle boyandık, Allah'dan daha güzel rengi kim verebilir. Biz Ancak O'na kulluk ederiz. Maide-50 : Onlar hala cahiliyenin hükmünü istiyorlar? Kimin hükmü Allah'ınkinden daha güzeldir Fussilet-33 : Allah'a çağıran salih amel işleyen ve kuşkusuz ben müslümanlardanım diyenden daha güzel sözlü kimdir. Zümer-18 : Sözü dinleyipte onun en güzeline uyanlar...

          D- Büyüklenmeyen, tutarlı, vahye şahitlik yapan müminler olmak

Araf 54 : Yaratmakta, emretmekte Allah'a aittir. Saad : Göklerde olanlar da yerde olanlar da Allahı tespih ederler... Ey iman edenler! Siz neden yapmadığınız şeyleri söylüyorsunuz.Bakara-44 : siz iyiliği başkasına tavsiye edip dururken kendinizi unutuyor musunuz? ... Şuara 225-227 : Görmez misin ki onlar şaşkın şakın dolaşırlar ve yapmadıkları şeyleri söyler ancak iman edip salih amel eden işleyenler, zulme karşı yardımlaşıp mücadele edenler müstesna... Rum-26 : Göklerde ve yerde ne varsa hepsi O'nundur ve O'na itaat etmektedirler o halde siz de itaat edin.

          E- Kafirler ve müminler arasındaki ayrışma konusu ameli alandadır.

Kafirun Suresinin tamamı konuyu kapsamaktadır. Yunus-41 : Eğer seni inkar etmeyi sürdürürlerse de ki; benim amelim bana, sizin amelinizde sizedir. Şuara-15 : İşte sen onları tevhide davet etmede emrolunduğun gibi dosdoru ol... bizim amellerimiz bize sizin amellerinizde sizedir. Yunus 104-105 :  De ki; Ey insanlar! Benim dinimden şüphedeyseniz ben sizin taptıklarınıza tapmam ben sizi de öldürecek olan Allah'a taparım. Mümtehine-4 : İbrahim de sizin için güzel bir örnek vardır. Sizden beriyiz Allah'ı bırakıp tapmakta olduklarınızdan da beriyiz...

           F- Sevgi ve velayet bağlarının Allaha ve Resulune tahsis edilmesi, korkunun da vahye uygun hale getirilmesi

Tevbe 23-24 : Ey iman edenler! Küfrü imana tercih ediyorlarsa anne babalarınızı, çocuklarınızı, kardeşlerinizi veli edinmeyin. Eğer edinirseniz onlar gibi zalimlerden olursunuz. De ki; babalarınız, oğullarınız, kardeşleriniz, eşleriniz, hısım, akrabanız, evleriniz, kazandığınız mallar eğer sizi Allah yolunda cihat etmekten daha sevimli geliyorsa Allah'ın azap emrini bekleyin. Allah fasıklar topluluğunu hidayete erdirmez.

Mücadele-22 : Allah'a ve Resulune iman edenlerin kalplerinde Allah'a ve Resulune isyan edenlere karşı bir sevgi bulamazsın. Mümtehine-1: Ey iman edenler! Benim de düşmanım sizinde düşmanınız olara kalplerinizde sevgi beslemeyin...Onlar hakkı inkar edenlerdir. Mümtehine 8-9: ...Allah sizinle din konusunda savaşan, sizi yurlarınızdan çıkaranları veli edinmekten men eder. Kim onları veli edinirse onlar zalimlerin ta kendileridir. Nisa139-140 : ...Onlar müminleri bırakıp kafirleri veli edinen kimselerdir. Tevbe-71 : Mümin erkelerle mümin kadınlar birbirinin velileridir... İşte  Allah'ın rahmet edecekleri bunlardır. Maide 55-56 : Sizin veliniz Allah'tır resuludur ve namaz kılan zekatı veren müminlerdir Ankebut-10 : İnsanlardan öyleleri vardır ki iman ettiklerini söylerlerde imanları uğruna insanlardan bir eziyet görecek olurlarsa bu eziyeti Allahın azabı gibi tanırlar.  Nahl-106 : İşkence altında zorlanan haric olmak üzere insanların ezitinden korkmayın Allah'ın hakikatine bağlı kalın. En-am 81 : İbrahim (as) : Siz Allah'ın hakkında hiç bir delil indirmediği şeyleri Allah'a ortak koştuğunuz halde korkmuyorsunuz da ben sizin Allah'a eş koştuklarınızdan nasıl korkayım. Nahl 51-52 : İki ilah edinmeyin yalnızca benden korkun göklerde yerde olan  herşey onundur. İtaat ve din O'na ait olmalıdır. Öyleyken siz Allah'tan başkasından mı korkuyorsunuz? Hac-21 : Eğer biz bu Kur'an'ı bir dağa indirseydik muhakkak ki onun Allah korkusundan parça parça olduğunu görürdün...

3. BÖLÜM

            12- İnsanın Rabbine ve kendine yabancılaşması...

Bakara-30 : Hani Rabbin meleklere ben yeryüzünde bir halife kılacağım demişti...(insana yeryüzünde Allah'ın hükümleri çerçevesi içinde tasarrufta bulunmak yetkisi verilmiştir.) Alak 6-7 : Evet, insan kendisini mustağni gördüğünde gerçekten azar.

     Şirk en büyük zulümdür. İnsan hemcinslerine kul oldu böylelikle kula kulluk ona zilletten, zulumden, adaletsizlikten başka bir şey getirmemiştir. Eğer insan kula kulluktantan kurtulamazsa bu zillet devam edecektir.

Kasas-5 :Biz ise yeryüzünde mustazaflara lutufta bulunmak, onları imamlar, önderler yapmak ve varisler kılmak istiyoruz. Haşr-19 : Allah'ı unutan ve bu yüzden de kendilerine kendisini utturduğu kimseler gibi olmayın. Zuhruf 36-37 : Şeytan onları saptırdıkları halde onlar doğru yolda olduklarını sanıyorlar. Bakara 11-12 : Onlara yeryüzünde fesat çıkarmayın denildiğinde, biz ıslah edicileriz diyorlardı. Bakara-205 : Senin yanından ayrılınca yada vahiye sırtına çevirip gitti mi yeryüzünde bozgunculuk çıkarmaya, ekinleri ve nesilleri bozmaya çabalar. Hacc 40-41 : Onlar sırf Rabbimiz Allah'tır dedikleri için haksız yere yurtlarından çıkardılar ... Allah'ın dinine yardım edenleri yeryüzünde iktidara getirdiğimiz takdirde zorbaların yoluna sapmazlar. namazı kılar, zekatı veriler, iyiliği emreder, kötülükten vazgeçirirler. Hud-116 : Sizden önceki devirlerde yeryüzünde fesattan vazgeçiren fazilet sahipleri olmalı değilmiydi? Onlardan çok azını kurtardık zalimler kendilerine verilen nimetlerle azdılar.

    Emribil marufu emredip münkerden nehyetmek bütün müslümanların üstüne farzdır.

          13-Kur'an'la ibadetlerin arasının kesilmemesi...

Kur'an'ın bütününde ki ayetleri kapsar. Ankebut-45 : Kitabı oku ve namazını kıl. Bakara-85 : ...Uymadığınız kısmı inkar mı ediyorsunuz? Hicr 90-93 : Nitekim kendi kitaplarını parçalara ayıranlara da kitap indirmiştik onlar bi kısmına uydular bi kısmına uymadılar. Onlar Kur'an'ı da parça parça edenler olmuşlardır. Onlara yapmakta olduklarının hepsini soracağız. Hacc-11 : Allah'a kıyıdan kenardan ibadet edenler...Onlar dünyayı da kaybetmiştir ahireti de. Hud-87 : Dediler ki; Ey Şuayb! Babalarımızın yapmakta olduklarını terketmemizi sana namazın mı emrediyor?

          14- Kuran'la bağı kesilmeden huşu içinde ve ubudiyet bütünlüğü içinde yapılan ibadetlerin kötülüğü gidermesi...

Ankebut 45 : Muhakkak ki namaz hayasızlıktan ve kötülükten alıkoyar... Hud 114 : Gündüzün iki ucunda ve gecenin ilk saatlerinde namaz kıl çünkü iyilikler salih amaller kötülükleri günahları giderir. İmanı yaşatan salih amellerdir. Bakara-81 : Kim bir kötülük ederde kötülüğü kendisini çepeçevre kuşatırsa işte onlar cehennemliklerdir. Mutaffifin 12-14 : O'nu ancak hükümleri çiğneyen ve günaha dalan kimseler yalanlar...onların kazandığı günahlar kalpleri üzerinde pas bağlamıştır. Hz Ömer: İnsanlar inandıkları gibi yaşamazlarsa yaşadıkları gibi inanmaya başlarlar. Tirmizi : Bir kul günah işlerse kalbi kararır. Tövbe ederse temizlenir yok etmezse günaha bulaşmış olur.

           15- Dünyanın ahiretin tarlası olarak vahiyle inşa edilmesi...

İsra-18 : Her kim bu çarçabuk geçen dünyayı dilerse bu dünyayı hemen veririz sonrada onu kınanmış kovulmuş olarak  cehenneme sokarız. Kim de ahireti dilerse ve mimün olarak ona yaraşır şekilde çalırsa cenette gidecektir. Şuara-20 :Her kim ahiret kazancını isterse ona onu arttırırız ve her kimde dünya kazancını isterse ona da onu arttırırız ama onun ahirette hiç bir kazancı yoktur. Bakara-212 : İnkar edenlere dünya hayatı süslü gösterildi... onlar müminlerle de alay ederler. Allah'a karşı gelmekten sakınanlar üstün gelecek olanlardır. Ali İmran-14 : Kadınlar oğullar yük yük altın gümüş ... insana süslü gösterildi ancak varılacak en güzel yer Allah katındadır.        Ankebut-64 : Bu dünya hayatı ancak eğlence ve oyundan ibarettir. Ahiret yurduna gelince işte gerçek hayat odur, keşke bilselerdi. Hadid-20 : Biliniz ki dünya hayatı bir oyalanma, övünme, bir mal ve evlat çoğaltma yarışından ibarettir. Dünya hayatı aldatıcı bir metadan başka birşey değildir. Ahkaf-20 : İnkar edenler ateşe arz olunacakları zaman, siz dünyadaki bütün zevkleri tattınız şimdide ateşin azabını tadın denilecek. Haşr-18 : Ey iman edenler! Allah'tan azabından korkun sakının,her nefis kendi yarını içi ne hazırladığına baksın... Nebe 39-40 : İşte o hak olan  büyüktür artık dileyen kimse Rabbine ulaştıran bir yol tutar. Sizi yakın bir azapla uyarmıştık.         Bakara-281 : Öyle bir günden sakının ki o gün hepiniz Allah' döndürülüp götürüleceksiniz Sonravda herkese kazandığı verilecek. Hakka 19-29 :Kitabı sağından verilen; alın kitabı okuyun dosdoğru bi hesaplaşmayla karşılaşacağımı biliyordum der. Kitabı solunandan verilen kimse; keşke kitabım bana verilmeseydi keske hesabımın ne olduğunu bilmeseydim... malımda bana fayda vermedi diyecek. Tekasür : Kabre girene kadar biriktirme tutkusu sizi kuşattı. Taha 124-126 : Her kim de benim zikrimden yüz çevirirse ona dar bir geçim vardır, onu kyamet günü kör olarak haşrederiz. Sad-26 : Ey Davud! Biz seni yeryüzünde halife yaptık o halde insanlar arsında adaletle hükmet... hesap gününü unutanlara karşılık çetin bir azap vardır. Rad-28 : Bunlar iman edenler  ve kalpleri Allahın zikriyle sukunete erenlerdir. Kalpler ancak Allah'ı anmakla huzur bulur. Zümer-22 : Allah kimin gönlünü islama açmışsa Rabbinden nur üzeredir,  kalpleri katı olanların var haline...

           16-Kitabın değiştirilmesi, kelimelerin yerinden oynatılması, kitaptan olmayanların kitaptanmış gibi gösterilmesi

Yunus-15 : Onlara ayetlerimiz açık açık okunduğu zaman, ya bundan başka bir Kur'an getir yada bunu değiştir dediler. İsra 73-74 : Az kalsın seni bile sana vahsettiğimizden başkasını bize karşı iftira etmen için fitneye düşürecek ve seni dost ediniceklerdi. Eğer biz seni sağlamlaştırmasaydık az da olsa sen onlara meyledecektin. O zaman sana hayatın da ölümünde azabını kat kat tattırırdık. Hakka 44-46 : Eğer peygamber bize atfen bazı sözler uydursaydı mutlaka onu kudretimizle kıskıvrak yakalar ve şah damarını keserdik. Bakara 79-81 : Elleriyle bir kitap yazıp az bir bedel karşılığında satmak için bu Allah katındandır diyenlere yazıklar olsun. Ali İmran-78 :  Ehli kitaptan bir grup okuduklarını kitaptan sanasınız diye söyledikleri kitaptanmış gibi dillerini eğip bükerler söyledikleri Allah katından olmadığı halde bu Allah'tandır derler...    Nisa-46 : Yahudilerden bir kısmı kelimeleri yerlerinden değiştirirler... Peygambere karşı işittik ve karşı geldik derler.... Allah onları lanetlemiştir, artık pez az inanırlar. Maide-13 : Sözlerini bozmaları sebebiyle onları lanetledik ve kalplerini katılaştırdık onlar kelimelerin yerlerini değiştirirler ...      Maide-41 : Ey Resul! Kalpleri iman etmediği halde dilleriylee inandık diyenlerin hali seni üzmesin... onlar kelimelerin yerlerinden kaydırıp değişritirler. Onlar Allah'ın kaplerini temizlemek istemedği kimselerdir... En-am 34-115 : Allah'ın kelimelerini kanunlarını değiştirecek kimse yoktur...

           17-Dinin ve ümmetin parçalanması

Ali İmran 103 : Hep birlikte Allah'ın ipine sımsıkı sarılın ve parçalanıp bölünmeyin. Rum-32 :  Dinleri parçalayıp bölük bölük olanlardan olmayın. Her bölük kendiyle övünmektedir.  En-am-159 : Dinlerini parça parça eden fırkalara bölen guruplar var ya senin onlar hiç bir işin yoktur. Onların işi ancak Allah'a kalmıştır. Şura 13-14 : Dini ayakta tutun ve onda ayrılığa düşmeyin. Onlar aralarındaki hırs yüzünden ayrılığa düştüler ...onlardan sonra kitaba varis olanlarda bu hususta şüphe içindedirler Bakara-213 : İnsanlar tek bir ümmetti. Ayrılmaları üzerine Allah Peygamberleri gönderdi ve hüküm vermeleri için hakk ile kitabı verdi. Kendilerine apaçık ayetler gelmesine rağmen ayrılığa düştüler... Tirmizi : Yahudiler gazaba uğrayanlardır, hristiyanlar sapıtanlardır.        Furkan 27-30 : O gün zalim kimse diyecek ki ; ne olurdu keşke bende Peygamberle beraber doğru yolu tutsaydım...Peygamberde diyecek ki;  Ey rabbim! Kavmim bu Kur'an'ı terkedilmiş bıraktı.  Ali imran-187 : Kendilerine kitap verilenlerinden onu mutlaka insanlara açıklayacaksınız diye söz aldı ancak onlar ise onu az bir dünyalığa değiştiler...Bakara-174 : Allah'ın indirdiği kitaptan bir şeyi gizleyip az bir pahaya değişenler var ya onlar karınlarına ateş dolduruyorlar. Onlar için yakıcı bir azap vardır Bakara-159 : İndirdiğimiz apaçık delilleri gizleyenler varya onlara hem Allah lanet eder hem de tüm lanet etme konumunda olanlar lanet eder.

Hal ile ahiret yalanlanıyorsa hal ile kitap gizlenebilir mi? Kitabı hayatına taşımayan kişiler hal ile kitabı gizlemiş olmazlar mı?

             18- Kur'an terkedilince Allah'ın dininin yardımcıları olma vasfı kaybedildi tevhidi nitelik yitirildi. Kurtuluş yediden kuranı hayat kitabı olarak hakkıyla okumak

       Muhammed-7 : Ey iman edenler! Siz Allah'ın dinin yardımcıları olursanız Allah'da size yardım eder ve ayaklarınız sabit kılar. Ali İmran-160 : Ben size yardım edersem o zaman size gelip gelecek yoktur. Maide-55 : Allah, Peygamber ve namaz kılan ve zekat veren müminler sizin velinizdir.