Birinci dünya savaşından sonra imparatorluklar çağı sonlanmış yerini ulus devletler almaya başlamıştır. Böylesi bir değişim yalnızca sınırların daralması ve yeni ulus devletlerin ortaya çıkması anlamına gelmiyordu. Aynı zamanda zihniyetin de değişmesi anlamına geliyordu. Artık “millet” olma fikri bir dine dayandırılmayıp etnik bir kavim anlayışına indirgenmekteydi. Böylece aynı dine inanan insanların ortak çıkarları, huzuru, güvenliği yerini ulus devletlerin çıkarları ve güvenliğine bırakmıştı. Kısacası ümmet olma fikri vatandaş olma fikriyle becayiş yapmıştı. Türkiye de kurtuluş savaşı sonrasında aynı akibete uğramıştı. Dinle yönetilen, halifelik makamı olan bir ülke olarak değil, laik, demokratik bir ilke ile yönetilen ulus devlet olma yolunu tercih etmişti. İmmanuel Wallerstein’in tanımladığı; Merkez, yarı çevre ve çevre ülke modelinde Türkiye, çevre ülke olarak dizayn edilmişti. Yani kendi meşruiyetini, güvenliğini, ekonomisini merkez addedilen ülke ya da ülkelerin taleplerine göre dizayn edeceği bir konumu kabul etmişti. Arnold Toynbee’nin “Medeniyetler Yargılanıyor” kitabında ifade ettiği gibi Türkiye, merkez addedilecek ülkelere ancak öykünebilen konumda idi. Kendi hukukunu, askeri stratejisini, ekonomisini, güvenliğini, mimarisini, eğitimini vs. her şeyini öykündüğü ya da kendisini dizayn eden gücün emir ve komutasında belirleyen siyasal bir sistemin gerek iç gerek dış politikalarda göstereceği tavır bellidir.

Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana iktidara gelen partilerin tamamı merkez ülkelere itaatte kusur etmeyecek politikalar gütmüştür. Kimi zaman merkez ülkeler içinde denge siyaseti gütmeye çalışsalar da sonuçta onların arzu ettiği yönde hareket etmişlerdir. Hükümetler zaman zaman halkın gazını alacak bir takım politikalar yapmış olsalar da esasta küresel emperyalizmin çıkarına hareket etmişlerdir. Komünizmin yükseldiği zamanlarda sol partilerle, milliyetçiliğin yükseldiği zamanlarda ülkücü partilerle, “İslamcılığın” yükseldiği zamanlarda da “İslamcı” partilerle bu yükselişin önüne geçmiş ve kitleleri sisteme entegre etmeyi becermiştir. Son yirmi iki yıldır iktidarda olan AKP’nin, 11 Eylül saldırıların ardından bir çok ülkelerin sınırlarının ve yönetim biçimlerinin yeniden şekillendirileceği açıkça dillendirildiği bir sürecin ardından Türkiye’de iktidara getirilmesi manidardır. Geniş İslam coğrafyası içinde laik, demokrasiye iman etmiş ve yönünü Batı’ya çevirmiş, dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün ifadesiyle dış politikası tamamen ABD ile uyumlu olan Türkiye diğer İslam ülkelerine rol model olarak ön plana çıkarılmıştır. Büyük Ortadoğu Projesi’nin eş başkanlığını üstlenmiş ve İslam coğrafyası içinde ABD ileri karakolu olarak görev yapmış bir ülke elbette küresel emperyalizmin savunucusu olarak merkez devletlerin yanında yer alacaktı. İçerde gelişen, yükselen İslami düşünceyi ise para ve makamla yemlediği STK’lar eliyle kontrol altına alarak sisteme entegre edecekti. Böylelikle müslümanların talep ettiği bir çok şeyi devlet eliyle onlara vererek eleştirileri pasifize edecekti. Müslümanlar ise kendi sorumluluklarını hükümete devrederek ulus devlet anlayışı içinde mutlu, kaygısız biçimde yaşamaya devam ettiler. Dünyada yaşanan onca zulme, acıya ve ümmetin kırılışına hamaset üreten söylevler dışında elini taşın altına sokacak bir söylev, bir eylem geliştiremediler. Müslümanlar zaman içinde oy vererek “İslamcı” bir partiyi iktidara taşımayı “en büyük cihad” olarak addetmeye başladılar. Zira böylesi bir seçim ümmetin varlık ve yokluk savaşı olarak değerlendirilebilecek bir değere yükseltildi.

Her ne kadar ümmet kavramı dillendiriliyor olsa da ulus devlet olmayı ve vatandaş olarak yaşamayı seven müslüman bir kitle oluştu. Ulusal çıkarların, güvenliğin, ekonomik istikrarın konuşulduğu, kazançların ve kaybedişlerin hesap edildiği bir zamana evrildik. Giderek daha millici, tarihiyle övünen bir kitle olmak sevdirildi. Hamaset siyaseti toplumun bütün kılcallarına sirayet etti. Laik ve demokratik düzen kabul edilmesine rağmen sünni din anlayışının hamisi olmak gibi bir misyonu da sahiplendik. Toplum içinde alttan alta özellikle “İslami” kesim içinde Şii düşmanlığı baş gösterdi. Ümmetin sorunlarını, problemlerini ümmetin içinde konuşup çözme gayreti, yerini birbirine düşmanlık besleyen bir dile evrildi. Düşünce giderek kısırlaştı, kavramlar daraltıldı ve yeni anlamlar yüklenerek tam da siyasal erkin arzu ettiği bir yöne evrildi. Süreç içinde müslümanlar Allah’ın vahyinde kendilerine yüklenilen misyonları iktidara devrederek vatandaş olarak yaşamayı tercih ettiler. Böylesi bir yaşam küresel emperyalistlerin çevre ülkelerin halkları için tercih edeceği bir yaşam olmalıdır. Çünkü sömürebilmenin, istedikleri gibi yönetebilmenin yegane koşulu budur. Müslüman bir halkı “İslamcı” görünen bir parti eliyle güdükleştirmek ve onların zihinlerini pasifize ederek sömürülmeye hazır hale getirmek kansız, acısız bir devrim demektir.

Gazze savaşı Ebu Ubeyde’nin ifadesiyle dünyayı ikiye bölmüştür. Bu savaşı ve yapılan katliamları sessizce seyredenler ve bu savaşa ve yapılan katliamlara İsrail terör şebekesiyle birlikte dahil olanlar. Müslümanların sessizce bu savaşı ve katliamları seyredişlerinin altında ümmet olma fikrinden uzaklaşmış olmaları ve ulusal çıkarların gölgesinde hesap yapıyor olmalarından kaynaklanmaktadır. Elbette ulus devlet düzenini kabul etmiş ve batıl değerleri kendisine misyon edinmiş siyasal erklerin yapacağı şey Allah’ın razı olacağı şeyler olmasa gerek. İsrail terör şebekesiyle ticaret hacminin artarak devam etmesi ulus devlet anlayışı için anlaşılmayacak bir durum olmasa gerek. Türkiye Cumhuriyeti halifeliğin ilgasından bu yana ümmet olma fikrinden vazgeçmiş durumdadır. Ne var ki ümmet olma fikrinden vazgeçmiş olsa da içerideki müslüman kitlenin gazını almak, oluşabilecek tepkileri, isyanları yumuşatacak bir siyaseti de yedeğinde tutması gerekmektedir. Ülke genelinde bazı STK eliyle Filistin için düzenlenen protestolar siyasi bir şova dönüştürülmüş ve yine millicilik hastalığına kurban edilmiştir. Bir yandan müslümanlar boykot çağrıları yaparken diğer yandan “ben Türküm benim Filistin gibi bir meselem yok” diyen farklı bir güruh türemektedir. Filistin meselesini bir Arap/Yahudi sorununa indirgeyen kıt bir akıl türemiştir. Bu akıl elbette ulus devleti inşa ediciler tarafından propaganda edilmektedir. Müslümanlar yapmaları gereken sorumlulukları başkalarına havale etmeden kendi üzerine alarak bir eylemde bulunmalıdırlar. Türkiye’de yaşayan müslümanlar şunu iyice bilmeleri gerekir ki mevcut siyasi erk Filistin konusunda müslümanca ya da insani bir ölçekte tavır ortaya koyamayacaktır. Çünkü onları iktidarda tutan eller buna müsaade etmeyeceklerdir.

Gazze savaşında direk kendisi olmasa da sahada örgütlediği direniş örgütleriyle varolan tek ülke İran görünmektedir. İran’ın bu tutumu takdire ve övgüye değerdir. İran’ı ele alacak olduğumuzda bir takım görüşlerini, mezhepçi anlayışındaki problemleri tartışabiliriz. Ama bu tartışma ümmet içinde bir tartışma olarak kalmalıdır. Küfre karşı yapılan savaşta aynı kıbleye dönen kimseler olarak vahdeti sağlayan yapıcı konuşmalara ihtiyacımız vardır. Yemen’de Husiler, Irak’ta direniş örgütleri, Lübnan’da Hizbullah fiilen savaşın içindedirler. Bugün Kassam tugaylarının gerek ekonomik, gerekse silah, teçhizat anlamında en büyük destekçileri İran’dır. Hamaset siyasetinden öte bilfiil sahada mücadeleye devam etmektedirler. Allah güçlerini ve kuvvetlerini artırsın diye dua etmek gerek. Sırf İran, Hamas’ı destekliyor diye Arap ülkelerinin çoğu Hamas’ı İran’ın aparatı olarak görmektedirler. Oysa Hamas sünni bir oluşumdur ve bunu defaatle ilan etmiştir. İran, buna rağmen   Hamas’ı desteklemiştir. Arap ülkeleri ise İsrail’in güvenliğini Filistinlilerin yok olması pahasına desteklemektedirler. Zira Arap ülkelerinin kralları da iktidarlarını Batılı efendilerine borçludur. Onların petrollerini işletirler, güvenliğini sağlarlar ve dinlerini ne ölçüde yaşayacaklarına da onlar karar verirler. Hicaz’da müslümanları eleştirebilirsiniz ama İsrail ve onun tasmasını elinde tutan İngiltere ve ABD’ye alenen bir eleştiri yapamazsınız. Arapların ulus devletçiklere dönüşmesi döneminden beri krallar ağabeyleri olan Fransa, İngiltere ve ABD’ye çok şey borçlanmışlardır. Elbette halklar ile yönetenlerin duyguları birbirinden farklıdır. Müslüman halklar Filistin’de yapılan zulümlere üzülmekte ve kendilerince bir şeyler yapmanın gayreti içindedirler. Ne var ki yöneten siyasi erk kendini iktidarda daim kılacak ve ulus devlet çıkarını muhafaza edecek politikalar peşinde olması nedeniyle halkı manipüle edecek propaganda araçlarını sahaya sürecektir.

Batı, hala kuyruğu dik tutmak istese de bugüne kadar dile getirdiği tüm değerlerin ne kadar kof olduğunu dünyaya göstermiş oldu. Aslında biz Batı’yı yeni tanımıyoruz reform hareketlerinden sanayi devrimine ve oradan da 21. asra kadar yapmış oldukları zulmü, katliamı, sömürüyü, kölelik anlayışlarını tanıyoruz. İnsan hakları derken kastettikleri şeyin kendi ırkları için geçerli tanımlar olduğunun farkındayız. Churchill’in Avustralya’daki yerli halkları katlederken ya da Hindistan’da katliam yaparken “hiç üzülmüyorum zira düşük bir ırkın yerini daha üst bir ırk almaktadır” derken tıynetlerini açık ettiklerine tanığız. Dolayısyla Gazze’de bebekler küvezlerde öldürülürken, beyaz bayrağı çekmiş kadına keskin nişancılar tarafından kurşun sıkılırken, çocuklar enkazların altından cansız çıkarılırken, yaşlısı, genci acımasızca öldürülürken hala İsrail’in kendini savunma hakkından bahsedenler elbette tarihte de Allah katında da insan olarak kaale alınmayacaklardır. Bugün hala Batılı değerleri savunma acziyetinde bulunanlar bilmelidirler ki bu yaşanan hadiseler bizzat gözlerinizin önünde cereyan etmektedir. Tarih kitaplarından okuduğunuz bir hikaye değildir. Bu sessizlik bir gün bizlerin de başına gelecek felaketlerin habercisidir. Zulme sessiz kalmak zulme taraf olmakla eşdeğerdir. İnsan, zulme taraf olmaktansa karşısında olduğunu gösteren kendince bir eylem yapmak zorundadır. En azından amel defterine olumlu bir not düşebilmesi için.

Televizyonların ana haber bültenlerinde, sosyal medyada her gün şu kadar çocuk, şu kadar kadın ve şu kadar erkek öldü diye haber edilmekte. Filistin’de yaşayan insanlar birer sayıdan ibaret değiller oysa. Her biri canlı kanlı insanlar ve onların da umutları, hayalleri, yaşanmışlıkları var. Onları insan olma halleriyle değerlendirdiğimizde elbette bir sayı olmanın çok ötesinde bir varlık olduğuna tanıklık ederiz. Modern seküler düzen ise Filistin’de müslümanları adeta cezalandırılması gereken cansız bir nesne, ya da bir hayvan olarak algılamaya devam etmektedir. Yaklaşık olarak yetmiş beş yıldır açık hava hapishanesinde yaşattığı insanları her türlü insani varoluştan soyutlayarak bir deney hayvanına dönüştürmesi batı medeniyeti açısından hiç sorun olarak görülmemektedir. Bu soykırımı, katliamı sessizce seyredip Gazze şehitlerine müslümanlar gıyabi cenaze namazı kıladursunlar Avrupa halkları ülkelerinde Filistin için eylem yapmaya, seslerini yükseltmeye ve İsrail’e destek veren şirketlerin ürünlerini boykot etmeye, İsrail terör şebekesine satılan silahların gemilerine yüklenmesine engel olabilmek için eylemler yapmaya  devam etmektedirler. Batı, son kertede Gazze’de yapılan soykırımda AP üyesi Clare Daly’nin benzetmesiyle Batı’nın buldog köpeği İsrail’in yanında yer alarak “demokrasi”, “insan hakları”, “özgürlük” gibi ne kadar helvadan putu varsa hepsini yemiştir. Batı’nın ürettiği değerlerin bundan başkaca bir şeyle sonuçlanmasını beklemek zaten başlı başına bir hayal olurdu.

Gazze savaşı müslümanlara bir çok konuda iyi bir ders olmalıdır. Müslümanların ciddi anlamda bilgi temelinde yeniden inşa olmaya ihtiyaçları vardır. Kendi kodlarına dönmüş, özgün, bağımsız bir bilgi temelinde kendi edebiyatlarını, tarih okumasını ve yorumlamasını yapmak zorundadır. Konformist bir İslami algı ancak görgüsüz bir muhafazakarlık doğurmaktadır. Görgüsüz muhafazakarlık tek adam otoritesine boyun eğen, çıkarcı, rantçı bir kitleyi beslemektedir. Mevcut durum değişmedikçe bu kısır döngü daha da kötüye giderek devam edecektir. Bugün İsrail terör şebekesinin politikalarına hamaset dışında hiç bir söylev geliştiremeyen iktidar, insani yardım yaparken dahi İsrail’in iznine ihtiyaç duyan zihniyet “Türkiye Yüzyılı” palavrasıyla toplumları daha milliyetçi bir çizgide tutma gayretine düşmektedir. Görgüsüz muhafazakarlık içinde olanlar da mevcut acziyeti görememektedir. Bu görememe hali en çok da küresel emperyalistlerin işine yaramaktadır. Zira bilgiden, bilinçten, İslam’ı tam olarak bir bütünlük içinde anlama gayretinden doğan yoksunluğun oluşturduğu boşlukları bizzat emperyalizm doldurmaya devam etmektedir.

İkinci bir husus küresel emperyalistlerin kendi güçlülüklerine dair yapmış oldukları propagandaların çok da gerçeği yansıtmadığını görmüş olduk. Karadan, havadan, denizden yedi düvelin savaş açtığı küçücük Gazze halkının hala diz çöktürülememiş olması Allah’ın bir lütfu olarak karşımızda durmaktadır. Aslında emperyalist zihniyeti güçlü kılan şeyin müslümanların kendi bilincinden uzaklaşarak konformist bir yaşamı tercih etmiş olmalarının sonucu olduğunu görebiliriz. Öyleyse onları güçlü kılacak şeyleri bir kenara bırakarak bizi güçlü kılacak olgular üzerine yoğunlaşmamız gerektiğini öğrenmiş olmamız mümkündür.

Diğer bir hususa gelince o da Huntington’un “Medeniyetler Çatışması” adlı kitabında ifade ettiği gibi Batı medeniyetine karşı durabilecek yegane gücün İslam olduğu gerçeğini kavrayarak müslüman olma ve müslümanca yaşama bilinci üzerine kökleşmemiz gerektiğidir. Bugün Gazze’de öldürülenler müslüman olduğu için öldürülmektedirler. Öyleyse müslüman olmanın tarih sahnesinde Batı’yı rahatsız eden bir yanı vardır. Bu rahatsız edici yan, Batı’nın sömürüsüne, soykırımına, kölelik düzenine karşı durabilecek yegane inancın İslam olduğu gerçeğidir. Bizi aslımızdan uzaklaştırabilmek için girişmiş oldukları kültür emperyalizminin farkında olmamız gerekmektedir. Bu kültür emperyalizmi soykırımdan daha tehlikeli bir şeydir. Teoman Durali’nin  nefis bir tespitini hatırlayacak olursak; “soykırımlarda kılıç artığı illa olur ama kültür emperyalizminde kılıç artığı kalmaz” der. Allah elbette nurunu bir şekilde tamamlayacaktır. Bundan bir kuşkumuz yoktur. Mesele bu nurun bizim ellerimizle tamamlanması için gayret etmektir. Batı ve onun işbirlikçi batıl yöneticileri dün olduğu gibi bugün de propagandalarla, yalanlarla, hamasetle kendilerini güçlü gösterme gayretindedirler. Oysa güç, izzet ve şeref yalnızca Allah’a resullerine ve onlara tabi olanlara hastır. Biz kendi kıymetimizi bilir ve ona göre bir yaşam inşa edecek olursak bundan sonra yeni Gazzelerimiz olmayacaktır. Aksi takdirde bugün Gazze’nin başına gelen şeyler yarın bizim başımıza gelecektir ve bu kaçınılmazdır.

İktibas Dergisi Şubat Sayısı Yorumu