Mehmet Deri / Eğitimci-Yazar

Birinci Dünya Savaşı, adında da anlaşılacağı üzere başta Almanya, Fransa ve İngiltere olmak üzere birçok dünya devletinin savaşa bilfiil iştirak ettiği ve çok geniş bir coğrafyaya yayılan bir savaştır. Birinci Dünya Savaşı'nın iki yıl uzamasına ve her iki taraftan 500 bin kişinin zayiatına sebep olan Çanakkale muharebelerinin çok az bilinen bir yönü var. Bunlardan birisi de Siyonist İsrail Devleti'nin temellerinin Çanakkale'de atılmasıdır.

"Hasta adam" Osmanlı mirasından pay alma arzusu Yahudileri de harekete geçirmiş, 650 kişilik gönüllü bir "Siyon Katır Birliği" kurarak –enteresandır ki gönderdikleri katır sayısı(750) asker sayısından fazladır- Osmanlı Devleti'ne karşı, İngiltere'nin yanında savaşa katılmıştır. Şöyle ki: İttihatçılar tarafından bir oldu bittiye getirilerek savaşa sokulan Osmanlı Devleti'nin, bu savaştan mağlup ayrılacağını tahmin eden Vladimir Jabotinsky ve Joseph Trumpeldor adlı Siyonistler, hasta adam Osmanlı mirasından Yahudilere de Filistin'in pay olarak düşeceğini umuyorlardı. Nitekim bu konuda Jabotinsky: "Mirasın paylaşılması için önce mirası bırakanın ölmesi gereklidir." diyerek bu konudaki niyetini açıkça ortaya koymuştur. Vladimir Jabotinsky ve Joseph Trumpeldor bu amaçlarını gerçekleştirmek için harekete geçerek, İngiliz Generali Makswell'den İngiltere'nin yanında Osmanlı Devleti'ne karşı Filistin de savaşmak için cephe açılmasını istemişler; Makswell ise onlara, Filistin'de yeni bir cephe açmaya şimdilik ihtiyaç olmadığını, ancak Yahudilerin katırlı bir alay oluşturarak cephane ve askerî malzeme taşımak amacıyla Çanakkale/Gelibolu cephesinde görevlendirilebileceklerini belirtmiştir. Bunun üzerine Siyonist emeller doğrultusunda gönüllü toplama işine hız verilmiş, İngiliz Albay J. Henry Petterson ve binbaşılık rütbesi verilen Joseph Trumpeldor önderliğindeki, Siyon Katır Alayı, "İngilizlerin zaferi bizim de zaferimizdir" sloganıyla 17 Nisan 1915'te hareket etti. Bu birliğe yemin ettiren Hahambaşı Pergola, yaptığı konuşmada Petterson'u, "İsrail'in Mısır'dan Vadedilmiş Ülke'ye ulaşmasını sağlayacak 2. Musa" olarak tanıttı. 

Birlikte 650 askerî gönüllü, 20 subay ve 750 katır vardı. Gönüllülerin hepsinin yakasına sarı renkli Davud yıldızı işlenmişti. 26 Nisan 1915'te Gelibolu'ya varan birlik, savaşta yiyecek ve savaş malzemesi taşımak gibi, cephe gerisi hizmetlerde kullanılmıştır. 6 Ocak 1916'da İngiltere'nin Gelibolu Yarımadası'nı tamamen terk etmesine kadar Gelibolu'da kalan birlik; 8 ölü, 40 kadar yaralı vermiştir.  Çanakkale'deki İngiliz komutan Hamilton hatıratında, bu birlik hakkında şu önemli bilgileri aktarmıştır: "Yahudilerden çıkarlarımıza uygun şekilde istifade ettik. Onları çıkarlarımız için istismar edip, Yahudi gazetelerinin ve bankerlerin desteklerini sağladık. Yahudi gazeteciler davamıza renk katar, Yahudi bankerler de kesemize para yağdırırdı." 

Yahudilerin Çanakkale'de, İngilizlerin yanında savaşmaları Siyonizm davalarına farklı bir yön çizmiş, Avrupa Siyonizm'e olumlu bakmaya başlamış ve Siyonizmi desteklemiştir. Nitekim bunun sonucu olarak da 2 Kasım 1917'de İngiliz Dışişleri bakanı Arthur Balfour, Filistin'de Yahudiler için bir devlet  kurulmasını vaat etmişti. Bu vaat, Siyonistlerin önderlerinden Lord Rothschild'e gönderilen mektupta yer alıyordu. Bu mektup Balfour Deklarasyonu olarak ta biliniyor. Bu mektupta Balfour, Filistin'de bir Yahudi devletinin kurulması için tüm imkânların kullanacağını bildiriyordu:

1-Filistin'de kurulacak Yahudi Devleti için bir vatanın temini konusunda İngiliz desteği, 

2- Filistin'e yerleştirilecek Yahudilerin her türlü hak ve hürriyetlere sahip olması. 

Balfour Deklarasyonu'na dayanan siyasi Siyonizm, İngiliz emperyalizminin desteğiyle Filistin'de kendi devletini kurmak için çabasını yoğunlaştırdı. Nitekim bu deklarasyon, 1918 yılında sırayla Fransa, İtalya, A.B.D. tarafından da destek görmüştür. Siyon Katır Birliği'nin kurucularından olan Vladimir Jabotinsky: "Eğer biz 2 Kasım 1917'de Balfour Deklerasyonu ile Filistin'de yurt edinme konusunda söz aldıysak, buna ulaşan yol Gelibolu'dan geçmiştir." diyerek yukarıda anlattığımız tarihi sürece işaret etmektedir.

 BİBLİYOĞRAFYA
-Ana Britannica, "Jabotinsky Vladimir", mad., Ana Yay., C. 12, İstanbul 1982.
-Erzurumlu, Muzaffer- Reisoğlu, Kemal, "Çanakkale'nin Bilinmeyen Bir Yönü", Semerkand Dergisi, Sayı: 3, Mart 1999, ss: 40-41.
-Kocabaş, Süleyman, Filistin İçin Mücadele Türkiye ve Siyonizm, Vatan Yay., İstanbul 1987.
-----------------------, Tarihimizde Komplolar, Vatan Yay., İstanbul 1997.
-Ruşen, Mahir, "Siyon Katır Birliği", Tarih ve Düşünce Dergisi, Sayı: 29, Haziran 2002, ss: 24-25.
-Vakkasoğlu, Vehbi, Bir Destandır Çanakkale, Nesil Yay., 6. bsk, İst, 2001.