Yasak, Taliban’ın geçen Ağustos ayında ülkede iktidarı ele geçirmesinden bu yana ifade özgürlüğünü bastırmak için Afgan basınına uyguladığı bir dizi kısıtlamaların sonuncusu niteliğinde.

 

VOA, Taliban’ın yasağını kınadı

Amerikan yayın kuruluşu Voice of America’nın (VOA) Genel Müdür Vekili Yolanda Lopez, ‘‘Taleban’dan bu tedirgin edici ve talihsiz kararı yeniden gözden geçirmesini istiyoruz. Taleban’ın yürürlüğe koymak istediği içerik kısıtlamaları Afgan halkının hakettiği ifade özgürlüğüne aykırı’’ dedi.

 

Amerikan yayın kuruluşu, Afgan ortakları TOLO news ve Shamshad TV için haftanın beş günü hazırladığı yarım saatlik haber bültenlerini Afganistan’da konuşulan iki ana dil olan Peştuca ve Darice yayınlıyor.

 

Lopez, ‘‘Taleban’ın ülkedeki televizyon ortaklarımıza karşı kısıtlama talimatları nedeniyle hayalkırıklığına uğramış ve üzülmüş olsak da Amerika’nın Sesi’nin Afgan halkına doğru haber sağlama konusundaki bağlılığı www.pashtovoa.com, www.darivoa.com internet isteleri ve sosyal medya aracılığıyla devam edecek’’ dedi.

 

BBC: Yasağı derhal kaldırın

BBC Dünya Servisi Dil Bölümleri Yöneticisi Tarık Kafala da Taleban’a haber bültenlerine uygulanan yasağı derhal kaldırması çağrısında bulundu.

 

Kafala, bunun Afganistan’da belirsizlik ve karışıklık yaşanan bir dönemde endişe verici bir gelişme olduğunu belirtti.

 

Açıklamada, Afganistan’da Farsça, Peştuca ve Özbekçe dil servislerinin televizyon programlarını her hafta izleyen yaklaşık 6 milyondan fazla kişinin yasaktan etkileneceğini belirtildi.

 

Taleban Enformasyon Bakanlığı konuyla ilgili sorulara henüz yanıt vermedi.

 

Taleban yönetimi Afganistan’da iktidara gelmesinin ardından medya ve ifade özgürlüğünü kısıtlamakla eleştiriliyor.

 

Taleban’dan bir dizi gazetecilik kuralı

Afgan gazeteciler Taleban tarafından sık sık gözaltına alınıyor ve güvenlik güçleri tarafından şiddete maruz kalıyor. Geçici Taleban hükümeti, Taleban’ın ‘‘iyiyi desteklemek ve yanlışı yasaklamak’’ şeklindeki İslami doktrinine uyulmanın da aralarında olduğu bir dizi gazetecilik kuralı yayınladı.

 

Aralık ayında Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütü Taleban’ın kontrolu ele geçirmesinin ardından Afgan basın kuruluşlarının en az yüzde 40’ının yok olduğunu ve yüzde 80’den fazla kadın gazetecinin işlerini kaybettiğini ortaya koyan bir anket yayınlamıştı.

 

Araştırma, başkent Kabil ve ülkenin geri kalanındaki gazeteciler için ortamın “son derece gergin” hale geldiğini ortaya koymuştu. Yerel gazetecilerin özgürce çalışma koşullarının o zamandan bu yana daha da kötüleştiği sanılıyor.

 

Yüzlerce gazeteci ülkeden ayrıldı

Yüzlerce gazeteci Ağustos ayından bu yana misilleme kaygısıyla ve ülkenin yeni kanunları çerçevesinde mesleklerini yerine getiremeyecekleri için ülkeden ayrıldı.

 

RSF’nin anketine göre 6 bin 400’den fazla gazeteci ve basın çalılşanı 15 Ağustos’ta Taleban’ın Kabil’i ele geçirmesinin ardından işlerini kaybetti.

 

VOA ve BBC programlarının yasaklanması, Taleban’ın genç kızların okula gitmesini yasaklama kararının neden olduğu baskı ve kınamaların ardından geldi.

 

Taleban, 23 Mart Çarşamba günü, aynı zamanda çoğu Afgan vilayeti için okul yılının başlangıcını işaret eden kış tatilinden sonra ortaokulları yeniden açmıştı.

 

Ancak Taleban yetkilileri son dakikada şeriat veya okul üniformaları dahil İslam hukukuna göre düzenlemelerin eksikliğini öne sürerek altıncı sınıftan büyük kızların sınıfa geri dönmesine izin vermeme kararı almıştı.

 

Afgan kadın hakları aktivistleri ve kız çocukları, kararın ardından Cumartesi günü sokağa çıktı ve yetkililerin kız okullarını bir hafta içinde açmaması halinde ülke çapında bir protesto dalgası başlatma sözü verdi.

 

Uluslararası topluluk Taleban’ı henüz Afganistan’ın meşru yöneticisi olarak tanımadı. Bunun nedenleri arasında insan hakları ihlali kaygıları, terör ve erkek egemen hükümetin kapsayıcı olmaması yer alıyor.

 

(Kaynak: VOA News)