Maden kazaları işverenlerin acımasız uygulamalarını gün ışığına çıkardı. Şirketler, daha düşük sigorta pirimi vermek için yeraltında çalışan maden işçilerini, ofiste çalışıyormuş gibi SGK’ya bildiriyorlar.

MADEN ŞİRKETLERİNİN DÜŞÜK SİGORTA PRİMİ ÖDEME OYUNU

Türkiye geçen hafta Zonguldak’taki maden ocaklarından gelen haberlerle sarsılırken, kazalar maden işçileriyle ilgili acı bir uygulamayı da gün ışığına çıkardı. Kozlu maden ocağındaki patlama ile gündeme gelen taşeron şirketler aracılığı ile çalıştırılan ‘maden işçilerine’ bir darbe de SSK primlerinden geldi. Taşeron şirketlerin, daha düşük prim ödemek için maden işçilerini, ofiste çalışan işçiler olarak gösterdiği belirlendi. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) denetim elemanlarının yaptığı denetimlerde, madencilik şirketleri tarafından binlerce işçinin, ‘ofis elemanı’ olarak gösterildiği tespit edildi.

Maden işçisi bordroda çaycı ya da temizlikçi

Mevzuata göre, madencilik gibi tehlikeli işler kısa vadeli iş kolları olarak nitelendiriliyor. Bu nedenle işverenlerin, bu tür işletmelerde çalıştırdıkları işçiler için daha fazla prim ödemesi zorunluluğu bulunuyor. Mevcut yasada, kısa vadeli iş kollarında çalışanlardan, normal işçilerin ödediği SSK primlerinin dışında ek prim tahsil ediliyor. İşveren tarafından ödenmesi gereken bu ilave primlerin oranı ise yüzde 1 ile yüzde 6.5 arasında değişiyor. Bir maden şirketinde ofiste çalışan personel için ek olarak yüzde 1 ilave prim alınırken, maden ocağında çalışan işçi için ise yüzde 6.5 oranında ek prim tahsilatı yapılıyor. Maden şirketleri ise yüzde 6.5’lik ilave primi ödememek için, madencileri temizlikçi, çayçı ve yazıcı gibi değişik sınıflarda çalışan kişiler olarak SGK’ya beyan ettiler. Böylece, patronlar milyonlarca liralık prim yükünden kurtulmuş oldular.

27 bin kişinin dosyası davalık

Maden şirketlerinin, prim oyunu Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) denetim elemanlarının, maden şirketlerinin beyanları ile ilgili yaptığı incelemelerde ortaya çıktı. Bu kapsamda, maden ve tershane gibi tehlikeli işlerde çalıştığı halde, primleri düşük beyandan gösterilen yaklaşık 27 bin kişinin olduğu belirlendi. Bu kapsamda yapılan denetimler sonucunda, işverenlere milyonlarca liralık ceza kesildi. Ancak işverenlerin cezaları itiraz etmesi sonucu, konu yargıya taşındı. Düşük prim beyanları ile ilgili davalar ise halen devam ediyor.

SGK, çifte bordroya karşı oranı sabitleyecek

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkanlığı, maden işçileri için şirketlerin uyguladığı ‘çifte bordro’ sistemine son vermek için maden işçilerinin primlerini yüzde 2’de sabitlemeyi kararlaştırdı. Bununla ilgili yetki düzenlemesi, geçtiğimiz hafta Meclis Genel Kurulu tarafından kabul edilen sosyal güvenlik yasa tasarısı ile alındı. Tasarının yürürlüğe girmesi ile birlikte, maden işletmeleri için getirilen prim payı yüzde 2 olarak uygulanacak.

SGK kaynakları, bu yöntemle bir anlamda prim oranının yüzde 6.5’ten yüzde 2’ye düşürülmesinin söz konusu olacağını belirterek, “Ancak bu düşüş, sadece kağıt üzerinde gerçekleşiyor. Fiili anlamda yüzde 6.5 üzerinden bir prim tahsilatı gerçekleştirilemiyor. Primlerin yüzde 90’lık kısmı yüzde 1 üzerinden ödeniyor. Dolayısıyla, maden işçilerinin prim oranı yüzde 1’den yüzde 2’ye çıkarılmış olacak” değerlendirmesinde bulundular .  

(Kaynak: Star)