Şu hâlde toplumsal çürümeyi anlatan anahtar kelime, gerçek anlamda toplumsal bozulmaya delalet eden fısktır. Fısk kelimesi sözcük olarak taze meyvenin kabuğundan çıkmasını anlatır. Mecazen kişinin, ilk başta kabul edip teslim olduğu şeriatın sınırından dışarı çıkmasını ifade eder. Fıskın küfürden en belirgin farkı şudur: Kafir şeriata hiç dahil olmamış, baştan karşı olmuş, Allah’ın uluhiyetine ve rububiyetine karşı diklenmiştir. Fâsık ise şeriata girmiş, dini benimsemiş, dinî hükümleri kabul ve ikrar ettikten sonra onların tümünü ya da bir kısmını ihlal etmiştir.

Bu sebeple Rağıb el-İsfahanî fıskın küfürden daha kapsamlı olduğu görüşündedir. Fâsıka “günahkâr Müslüman” denemez. Bir insan hem Müslüman hem de fâsık olamaz. Çünkü fâsık Allah’a itaatten çıkmıştır; tıpkı İblisin Rabbinin emrinden çıkması gibi. (18/Kehf, 50). “Fâsıklar iman etmezler” hükmü, Allah’ın, fâsıklar üzerine hak olmuş bir yasasını anlatır. (10/Yunus, 34)

Mehmed Durmuş'un makalesini okumak için tıklayınız