Ukrayna'daki bilek güreşinde kazanan ABD ve AB oldu

Avrupa ülkeleri ile ABD'nin desteklediği AB yanlısı isyancılar Ukrayna'da yönetimi resmen ele geçirdi. Devlet Başkanı Yanukoviç'in terk ettiği hükümet binasına 300 kadar gösterici yerleşti.

23-02-2014

Ukrayna'da geçtiğimiz kasım ayında AB ile Ortalık Anlaşmasını imzalamayarak muhalifleri sokağa döken Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, sadece bir haftada 100 kişinin hayatını kaybettiği olayların ardından geri adım atmıştı. Ancak 2004 Anayasası'na dönüş için varılan ortak mutabakat da Yanukoviç'i kurtarmaya yetmedi ve dün mecliste yapılan oylamada Ukraynalı liderin görevden alınmasına ve 25 Mayıs'ta seçimlere gidilmesine karar verildi. Meclis başkanlığına yeni seçilen Aleksandr Turçinov başkanlığında toplanan genel kurulda, 'Yanukoviç'in anayasalara aykırı bir şekilde görevinden geri çekilmemesi nedeniyle parlamentonun, devlet başkanlığı erken seçim tarihini belirlemek zorunda kaldığı' bildirildi.

YANUKOVİÇ KARARI TANIMIYOR

Parlamento kararıyla, devlet başkanlığı erken seçimlerinin 25 Mayıs'ta yapılması kararlaştırılırken, mecliste buna ilişkin yapılan oylamada, 328 milletvekili 'evet' oyu kullandı. Konuyla ilgili açıklama yapan Devlet Başkanı Danışmanı Hanna Herman, Yanukoviç'in, parlamentonun kararını tanımadığını ve hala devlet başkanlığı görevini sürdürdüğünü kaydetti. Herman, 'Yanukoviç, ülkenin güneydoğusunda iş gezisinde bulunuyor. Bu da kendi kendine geri çekilme olarak yorumlandı' dedi.

MEYDANIN KAZANANI MUHALİFLER

10 yıl önce yaşanan 'Turuncu Devrim'in ardından Yanukoviç bir kez daha AB yanlısı hareket karşısında kaybetmiş oldu. 21 Kasım'da AB ile Ortalık Anlaşmasını imzalamaması üzerine Avrupa yanlısı gruplar sokağa dökülmüş, Rusya ile yakın ilişkileri ülkede tartışma konusu olan Yanukoviç'in yetkilerini yeniden kısıtlayan yasayı görüşmeye almaması ile birlikte başkent Kiev'deki Bağımsızlık Meydanı geçtiğimiz hafta kan gölüne dönmüştü.

KİEV'DE DENGELER DEĞİŞTİ

Muhalefetle önceki gün varılan anlaşmanın ardından Kiev'de yönetim binalarının bulunduğu bölgeden güvenlik güçlerinin çekildiği, haftalardır sokakları terk etmeyen muhalif göstericilerin 'Kiev'in kontrolünü ele geçirdiklerini' iddia ettikleri belirtiliyor.

Firar muamması

Meclisteki oylama öncesi Yanukoviç'in istifa ettiği ve hatta ülkeyi terk ettiği yönünde iddialar ortaya atıldı. Devlet Başkanının Danışmanı Hanna Herman, Yanukoviç'in istifa ettiğine ilişkin haberlerin gerçeği yansıtmadığını söyledi. Herman ayrıca, ülkenin doğusundaki Kharkiv kentinde bulunduğunu söylediği Ukraynalı liderin Ukrayna'yı terk etmek gibi bir niyeti olmadığını ifade etmişti.

Başsavcı gönderildi

İktidar ve muhalefet arasında uzlaşma çerçevesinde düzenlemeler yapan Ukrayna Parlamentosu, Cumhuriyet Başsavcısı Viktor Pşonko'nun görevden alınmasını kararlaştırdı. Parlamentoda bulunan milletvekillerinin çoğu, Pşonko'nun görevden alınması kararını destekledi. Ülke parlamentosu önceki gün de İçişleri Bakanı Vitaliy Zaharçenko'nun görevden alınmasını kararlaştırmıştı.

Anlaşmanın içeriği

Viktor Yanukoviç ile muhalefet arasında önceki gün imzalanan anlaşmada, 2004 anayasasına dönülmesi, ulusal birlik hükümetinin kurulması, devlet başkanı seçimlerinin Aralık 2014'ten geç olmamak şartıyla yapılması, devlet başkanı ile hükümet ve parlamentonun yetkilerini dengeleyecek anayasal reformların hemen başlatılarak Eylül 2014'e kadar tamamlanması maddeleri bulunuyor.

Sağ kolu meclis başkanı seçildi

Ülkedeki krizin çözümüne ilişkin yönetim ve muhalefet arasında uzlaşmaya varılmasına rağmen, gösteriler ve gergin bekleyişin sürdüğü Ukrayna'da hapiste bulunan eski başbakan Yulia Timoşenko'nun 'sağ kolu' olarak bilinen Aleksandr Turçinov yeni meclis başkanı oldu. Siyasi hayatı boyunca, cezaevindeki eski başbakan ve Batkivşçina partisinin eski lideri Yulia Timoşenko'nun yakın arkadaşı ve sağ kolu olarak bilinen Turçinov, 1998'de milletvekili oldu. Turçinov, eski Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko döneminde bir ara Güvenlik Servisi Başkanı olarak görev aldı.

Timoşenko serbest

Ukrayna Parlamentosu'nun kararı sonrası, 3 yıldır hapiste bulunan eski Başbakan Yulia Timoşenko serbest kaldı. Ukrayna ile Rusya arasında 2009'da imzalanan doğalgaz anlaşmasında ülkesini zarara uğrattığı gerekçesiyle 5 Ağustos 2011'de gözaltına alınan Timoşenko, 2011 yılı Ekim ayında tutuklanmıştı. Timoşenko, hakkındaki kararın iptali için Kiev Temyiz Mahkemesi'ne gitti ancak, 23 Aralık 2011'de temyiz verilen kararda değişiklik yapmadı. 30 Aralık 2011'de Timoşenko, Harkiv şehrinde bulunan Kaçanov Hapishanesi'ne götürüldü. Hapishanede bel rahatsızlığı geçiren Timoşenko tedavi altında tutuluyordu.

Turuncu Devrim gibi

'Turuncu Devrim', Ukrayna'da 21 Kasım 2004 tarihinde gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden iktidardaki değişime uzanan bir süreci içeriyordu. Devrim adını, o dönem başkan adaylarından olan Viktor Yuşçenko'nun seçim kampanyası dönemince kullandığı renkten alıyordu. Seçimlerde Avrupa yanlısı Viktor Yuşçenko ve Viktor Yanukoviç aday oldu. Yuşçenko'nun 46,69 oy oranına karşılık Yanukoviç'in 49,42 ile seçimleri kazandığı ilan edildi. Ancak seçimlere hile karıştığını öne süren Yuşçenko, taraftarlarını sokağa döktü ve son günlerde şiddet olaylarına sahne olan Kiev'deki Bağımsızlık Meydanı, Turuncu Devrim'in merkezi oldu. Gösterilerin büyümesi üzerine 429 milletvekilinden oluşan Verkhovna Rada seçimleri 255 oyla geçersiz ilan etti. Tekrar edilen seçimlerde Yuşçenko'nun yüzde 51,99 Yanukoviç'in yüzde 44,20 oranında oy aldığı açıklandı. Yuşçenko 23 Ocak 2005 tarihinde yemin ederek cumhurbaşkanlığı görevine başladı.

(Yeni Şafak)